Wie heeft gerommeld in de zolder bij oma of een bezoekje heeft gebracht aan een oud boerderijtje, heeft misschien een van die bijzondere stenen potten gezien. Grijs, blauw of soms bruin van kleur, met een glanzende laag en delicate decoraties. Maar waar dienden deze potten eigenlijk voor? De Keulse pot, zoals ze genoemd worden, was een essentieel gereedschap in huishoudens lang voordat moderne koelkasten en diepvriezers populair werden. Tegenwoordig worden ze vooral gebruikt als decoratie, maar vroeger waren ze onmisbaar in de keuken voor het conserveren van voedsel op een natuurlijke manier.
Naast de klassieke versies met eenvoudige blauwe decoraties, bestonden er ook rijkelijk versierde exemplaren die als pronkstuk in huis dienden. Deze prachtig versierde potten werden in sommige families zelfs van generatie op generatie doorgegeven, waardoor ze uitgroeiden tot waardevolle erfstukken met elk een uniek en prachtig verhaal dat de rijke geschiedenis en tradities van de familie weerspiegelde.
Content:
een symbool van vakmanschap
De Keulse pot heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. De productie van deze potten begon rond de 13e eeuw in de omgeving van Keulen, vandaar de naam. Door hun robuuste, waterdichte en geurvrije eigenschappen waren ze ideaal voor het bewaren van voedsel. De populariteit van de potten verspreidde zich snel en vanaf de 14e eeuw werden ze ook in Nederland en België gemaakt, waaronder in Roermond. Voedsel langdurig kunnen bewaren was in die tijd van groot belang, vooral tijdens de wintermaanden wanneer verse producten schaars waren.
Keulse potten werden niet alleen in huishoudens, maar ook in de handel gebruikt voor het bewaren en vervoeren van specerijen, kruidenmengsels, en natuurproducten, aangezien hun luchtdichte en smaakneutrale eigenschappen ze ideaal maakten voor het langdurig vers houden van deze waardevolle ingrediënten.
Het geheim van steengoed
De Keulse potten werden vervaardigd uit speciale klei die op hoge temperaturen werd gebakken, waardoor ze waterdicht en bestand waren tegen temperatuurschommelingen. Tijdens het bakproces werd keukenzout of soda toegevoegd om een beschermende glazuurlaag te creëren, waardoor de potten resistent werden tegen zuren en zouten. Door deze eigenschappen bleven voedingsmiddelen perfect bewaard, zonder dat smaken of geuren zich konden ophopen.
Het productieproces van de Keulse potten werd door de jaren heen verfijnd, van een ruwe afwerking naar een glad en mooi afgewerkt eindproduct. Deze verbeteringen maakten de potten niet alleen functioneel, maar ook zeer aantrekkelijk voor verzamelaars en liefhebbers van ambachtelijk vakmanschap.
een slimme methode
In vroegere tijden was het een uitdaging om voedsel vers te houden zonder de luxe van supermarkten en koelkasten. Gezinnen moesten creatief zijn en legden in de zomer groenten en vlees in voorraad voor de winter. Vooral snijbonen en zuurkool waren geliefd. Dit conserveerden zij door de groente te bestrooien met zout, aan te drukken en af te dekken met een linnen doek, houten plankje en steen om het vocht te behouden.
Niet alleen groenten werden op deze manier geconserveerd, maar ook vlees. In de herfst, wanneer boeren hun varken slachtten, werd het vlees gezouten en bewaard in Keulse potten. Eieren werden in de zomer gekookt, gepeld en vervolgens bewaard in azijn in stevige potten.
Keulse potten, die werden gebruikt als opslagplaats voor kruiden en specerijen, waren essentieel in het behouden van de versheid en smaak van deze ingrediënten gedurende lange periodes. Door het luchtdichte ontwerp van de potten konden kruiden en specerijen maandenlang bewaard worden zonder hun aroma en smaak te verliezen. Daarom waren ze van onschatbare waarde in de traditionele keuken, waar ze werden gebruikt als waardevolle toevoeging aan diverse gerechten, aangezien koeling in die tijd nog niet bestond.
Keulse potten
Rond 1900 waren moderne bewaartechnieken nog niet gangbaar, waardoor mensen op het platteland moesten zoeken naar alternatieve manieren om voedsel te bewaren. Het gebruik van Keulse potten bleek al snel de perfecte oplossing te zijn voor het conserveren van voedsel en werd daarom veelvuldig toegepast.
Veel huishoudens hadden in vroeger tijden meerdere Keulse potten, elk gebruikt voor verschillende doeleinden, zoals het bewaren van gepekelde groenten, vlees of specerijen, waardoor smaken en aroma’s gescheiden bleven en voedingsmiddelen optimaal geconserveerd werden.
een nieuwe manier van conserveren
In de twintigste eeuw raakten Keulse potten langzaam in onbruik vanwege de opkomst van de weckmethode geïntroduceerd door Johann Weck rond 1900. Deze methode werd uiteindelijk de nieuwe standaard voor het inmaken van voedsel. Met de introductie van koelkasten en diepvriezers werd het steeds makkelijker om voedsel vers te houden zonder ingewikkelde inlegmethoden.
De traditionele manier van voedsel conserveren is nooit helemaal verdwenen. Tegenwoordig herontdekken steeds meer mensen oude conserveringstechnieken en kiezen bewust voor natuurlijke methodes zoals fermenteren en pekelen. Het gebruik van Keulse potten als duurzame en authentieke manier om voedsel te bewaren, geniet weer toenemende populariteit.
Belangrijke weetjes
- Vanaf de 13e eeuw werden Keulse potten gebruikt om voedsel op een natuurlijke manier houdbaar te maken. Door hun luchtdichte afsluiting konden ze de groei van bacteriën en schimmels tegengaan, waardoor voedsel langer bewaard kon worden zonder bederf.
- Ze zijn gemaakt van hoogwaardig steengoed van uitstekende kwaliteit, waardoor ze volledig waterdicht zijn en geen enkele onaangename geur afgeven.
- Eeuwenlang werden groenten, vlees en specerijen in deze potten geconserveerd zonder gebruik te maken van moderne hulpmiddelen, waardoor de smaken en voedingsstoffen behouden bleven tot het moment van consumptie.
- Voor de komst van weckflessen en koelkasten waren in huishoudens dé standaard manier om voedsel langere tijd te bewaren en te koelen.
- Tegenwoordig worden Keulse potten voornamelijk gebruikt ter decoratie in woningen en tuinen, of door liefhebbers van traditionele bewaartechnieken voor het fermenteren en bewaren van voedsel en dranken.
- Het Wijhes Museum, gelegen in het schilderachtige plaatsje Wijhe, is trots op zijn indrukwekkende collectie Keulse potten. Deze tentoonstelling biedt bezoekers een fascinerend inzicht in de rijke en unieke geschiedenis van dit eeuwenoude ambacht.
DEEL NU: UITLEG | Een raadselachtige pot ontdekt bij oma: wat zou dit vreemde object kunnen zijn?
| Dit meesterstuk is ingenieus in elkaar gezet door Praatjesmaker, een sprankelend mediaplatform dat excelleert in het aanbieden van verhalen die zowel verhelderend als verrijkend zijn, rechtstreeks uit de verste uithoeken van onze planeet. Zorg dat je de aansluiting niet mist met onze boeiende updates door Praatjesmaker te volgen op Facebook. Spring aan boord voor een epische tocht door een universum van verhalen 🌐✨ |
Disclaimer: Dit artikel is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden en vormt geen financieel, juridisch of medisch advies. De inhoud is niet bedoeld als vervanging voor professioneel advies van een bevoegde expert. SPECTRUM Magazine en de uitgever aanvaarden geen aansprakelijkheid voor enige beslissingen of handelingen die voortvloeien uit de verstrekte informatie.
Facebook Disclaimer: Dit bericht is niet bedoeld als financieel advies. Onze content is bedoeld voor informatieve en educatieve doeleinden, en lezers zijn oprecht geïnteresseerd in onze publicaties.