D66 heeft onlangs zijn conceptverkiezingsprogramma gepresenteerd, waarin de partij het belang van intensieve internationale samenwerking benadrukt om grensoverschrijdende uitdagingen zoals klimaatverandering, migratie, geopolitieke veiligheid en energiezekerheid gezamenlijk aan te pakken, zodat beleid niet op eilanden wordt gemaakt maar in samenhang met bondgenoten. Daarnaast zet de partij in op een duurzame en innovatieve economie die zowel sociale als milieuaspecten meeneemt, met een duidelijke nadruk op gelijke kansen voor alle Nederlanders, ongeacht achtergrond of afkomst, waarbij onderwijs, onderzoek en ondernemerschap als motoren voor welvaart en brede welbevinden worden gezien.
De partij zet zich in voor Nederland als betrouwbare partner binnen Europa en wereldwijd, met het doel internationale samenwerking te verdiepen, verdragen te respecteren en gezamenlijke normen te versterken zodat voorspelbaarheid en wederzijds vertrouwen groeien. Zo wil D66 bijdragen aan vrede, veiligheid en welvaart voor alle betrokken landen, terwijl Nederland zijn rol pakt in diplomatie, handel en ontwikkeling en tegelijkertijd oog houdt voor mensenrechten en rechtsstaat.
Rob Jetten benadrukt dat een koerswijziging noodzakelijk is door de voortdurend veranderende en onzekere internationale situatie, waarin conflicten, technologische versnelling en klimaatstress elkaar beïnvloeden. Deze context vraagt volgens hem om een flexibele aanpak die meebeweegt met mondiale ontwikkelingen en risico’s, met beleid dat snel kan worden bijgesteld zonder de lange termijndoelen uit het oog te verliezen.
Kiezers en maatschappelijke organisaties reageren kritisch op de voorgestelde plannen, wat leidt tot een stevige maar constructieve dialoog over impact, uitvoerbaarheid en prioriteiten, zodat sterke punten worden behouden en zwakke plekken tijdig worden aangescherpt. Zij delen zorgen en suggesties om gezamenlijk tot weloverwogen beslissingen te komen die financieel houdbaar zijn en sociaal breed draagvlak kennen.
D66 ziet dit debat als een kans om draagvlak te creëren voor vernieuwing en progressieve ideeën die bijdragen aan een inclusieve en duurzame samenleving, waarin gelijkheid, duurzaamheid en innovatie centraal staan en beleid tastbaar wordt in het dagelijks leven van mensen. De partij spreekt daarbij over meten wat werkt, leren van pilots en het opschalen van bewezen oplossingen.
Content:
Focus op defensie
Nederland voldoet nog niet aan de internationale defensienorm van minimaal 2% van het bruto binnenlands product, wat het debat heeft aangewakkerd over de noodzakelijke hoogte van defensie-uitgaven in het licht van bondgenootschappelijke afspraken en eigen verantwoordelijkheden. Deze discussie raakt zowel materieel, personeel als de weerbaarheid van de samenleving en vraagt om heldere keuzes in een spannender wereld.
D66 wil het defensiebudget verhogen naar de NAVO-norm van 2,5% van het bruto binnenlands product, met het argument dat Nederland dan structureel bijdraagt aan collectieve afschrikking en crisisrespons. Volgens de partij is dit essentieel om Nederland te beschermen in een steeds complexere geopolitieke context en om het krijgsmachtpersoneel de middelen te geven om veilig en effectief te opereren.
De extra middelen worden besteed aan modern materieel, intensievere trainingen en geavanceerde digitale systemen, inclusief bewaking van het luchtruim, maritieme capaciteit en landmachtgereedheid. Daarmee wordt de operationele capaciteit van de strijdkrachten aanzienlijk versterkt en kan Nederland geloofwaardig deelnemen aan internationale missies en oefeningen.
Daarnaast wordt fors geïnvesteerd in cyberveiligheid, ter bescherming van militaire systemen en ter verdediging van burgers, bedrijven en kritieke infrastructuur tegen geavanceerde cyberaanvallen en desinformatiecampagnes. De combinatie van menselijk vakmanschap en technologische innovatie moet de weerbaarheid van de samenleving verhogen.
Steeds meer Europese landen volgen een vergelijkbare aanpak, wat de samenwerking binnen NAVO en EU versterkt en de interoperabiliteit vergroot. Gezamenlijke oefeningen, gedeelde technologieën en gecoördineerde inkoop zorgen voor een robuuster defensienetwerk, waardoor landen elkaar beter kunnen ondersteunen tijdens crises en de kosten doelmatiger worden verdeeld.
Geld uit zorg en belastingen
Om de plannen te financieren stelt D66 voor middelen zorgvuldig te verdelen over sectoren en groepen op basis van hun draagkracht, behoeften en omstandigheden, zodat rechtvaardigheid en solidariteit leidend blijven. De begroting moet volgens de partij toekomstbestendig zijn en ruimte houden voor onvoorziene gebeurtenissen.
De zorgkosten stijgen jaarlijks aanzienlijk, wat het belang van efficiënter en toekomstbestendig beleid benadrukt, met inzet op slimme organisatie, preventie en digitalisering waar dat de zorg verbetert. Het doel is de kwaliteit te behouden en wachttijden te beperken, terwijl de financiële druk voor burgers beheersbaar blijft.
Bedrijven en vermogende huishoudens zullen een groter deel van de kosten dragen via aangepaste belastingen en heffingen, zodat de verdeling van lasten evenwichtiger wordt en investeratieruimte voor publieke voorzieningen groeit. Daarbij wordt aangegeven dat ontwijkingsroutes worden gesloten om eerlijkheid te borgen.
Voor de middenklasse betekent dit juist verlichting doordat zij profiteren van een lagere inkomstenbelasting en meer besteedbaar inkomen overhouden, waardoor werken lonender wordt en de koopkracht stabieler blijft in tijden van economische onzekerheid.
D66 benadrukt dat deze aanpak bijdraagt aan een rechtvaardigere verdeling van de lasten, zodat noodzakelijke zorg en publieke investeringen betaalbaar en toegankelijk blijven voor de hele samenleving, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen die ondersteuning nodig hebben.
Waar wordt op zorg bespaard?
Behandelingen zonder bewezen effect worden geleidelijk uit het basispakket geschrapt, omdat wetenschappelijk bewijs en doelmatigheid leidend moeten zijn voor vergoeding en omdat transparantie richting patiënten en zorgverleners duidelijkheid schept. Deze keuze moet ruimte creëren voor bewezen effectieve zorg die voorrang verdient.
De selectie van behandelingen en medicijnen gebeurt zorgvuldig, waarbij klinische effectiviteit, kosteneffectiviteit en praktijkervaring uit de dagelijkse zorg worden meegenomen in besluitvorming. Alleen noodzakelijke en doelmatige zorg wordt vergoed, zodat middelen terechtkomen waar zij de meeste gezondheidswinst opleveren.
Gezondheidscentra werken nauwer samen om efficiëntie te verhogen, data te delen en dubbele kosten te vermijden, waardoor beschikbare middelen optimaal worden benut en doorstroming verbetert. Dit moet wachttijden verkorten en onnodige bureaucratie verminderen.
Het eigen risico blijft ongewijzigd, waardoor jaarlijks miljarden beschikbaar blijven voor het zorgstelsel en financiële voorspelbaarheid wordt behouden. Deze middelen kunnen worden ingezet om de basiszorg te borgen en innovaties gecontroleerd te introduceren.
Met deze maatregelen wil D66 de zorg betaalbaar en toegankelijk houden, zodat iedereen kan rekenen op goede medische ondersteuning wanneer nodig en zorgprofessionals de ruimte krijgen om hun werk met kwaliteit en aandacht te doen.
Meer aandacht voor gezondheid
D66 zal zich extra inzetten voor een breed pakket aan preventieve maatregelen die de gezondheid van burgers bevorderen, waaronder tijdige toegang tot zorg, mentale gezondheidszorg, ondersteuning bij stoppen met roken en het bevorderen van gezonde leefstijlkeuzes in wijken en scholen. Preventie wordt gezien als een investering die latere zorgkosten vermindert en levenskwaliteit verhoogt.
Jaarlijkse tandartscontroles worden standaard opgenomen in het basispakket, zodat preventieve mondzorg voor iedereen toegankelijk is en beginnende problemen vroeg worden opgespoord. Dit moet gezondheidsverschillen verkleinen en dure ingrepen later voorkomen.
De vastgestelde gezondheidsdoelen in de wet bieden een duidelijke leidraad voor toekomstig beleid en helpen bij het prioriteren van interventies op het gebied van preventie, behandeling en nazorg, zodat resultaten meetbaar worden en voortgang publiek inzichtelijk blijft.
Daarnaast komt er extra aandacht voor sport en beweging, gericht op jongeren en volwassenen, met lokale voorzieningen, veilige fietsroutes en programma’s die drempels verlagen. Zo ontstaat een omgeving die het gemakkelijk maakt om gezonde keuzes te maken in het dagelijks leven.
Voor uitgebreide informatie over gezonde voeding en praktische tips kunnen mensen terecht bij het Voedingscentrum, dat betrouwbare adviezen biedt voor een evenwichtig dieet en handzame tools levert voor boodschappen, etiketten en portiegrootte.
Zwaardere lasten voor vermogenden
De belastingmix wordt aangepast zodat personen met hogere inkomens of vermogens een groter deel van de lasten dragen, met als doel een eerlijkere verdeling van financiële verantwoordelijkheid en het verkleinen van sociaaleconomische ongelijkheid. Daarbij wordt gelet op eenvoud, uitvoerbaarheid en rechtsgelijkheid.
De erf- en schenkbelasting wordt grondig herzien om een eerlijker systeem te creëren waarin vermogen gelijkmatiger wordt verdeeld en mogelijkheden tot ontwijking beperkt worden. De bedoeling is dat gelijke gevallen gelijk worden belast en dat de regels voorspelbaar zijn.
Grote bedrijven verliezen uitzonderingsposities zodat zij voortaan een rechtvaardige bijdrage leveren, met uniforme toepassing van fiscale regels en minder ruimte voor ingewikkelde constructies. Dat moet het speelveld tussen kleine en grote ondernemingen evenwichtiger maken.
Voor multinationals wordt de winstbelasting verhoogd, waardoor zij een groter deel van de opbrengsten afdragen en extra middelen beschikbaar komen voor publieke investeringen zoals onderwijs, zorg, infrastructuur en de energietransitie, met transparante rapportage per land.
Tegelijkertijd profiteren middeninkomens van een verlaging van de inkomstenbelasting, waardoor werken aantrekkelijker wordt en het besteedbare inkomen stijgt. Deze combinatie is bedoeld om de lasten eerlijker te verdelen en tegelijkertijd economische groei en werkgelegenheid te ondersteunen.
Voor uitgebreide informatie over belastingen en specifieke veranderingen kunnen mensen terecht op de website van de Rijksoverheid, waar gedetailleerde uitleg, veelgestelde vragen en rekentools beschikbaar zijn voor burgers en ondernemers.
Grote plannen voor woningen
Het woningtekort blijft een urgent probleem dat veel huishoudens belemmert bij het vinden van betaalbare huisvesting en de economie beïnvloedt via beperkte arbeidsmobiliteit en vertraging in bouwketens. Hierdoor lopen wooncarrières vast en neemt de druk op de huurmarkt toe, vooral in stedelijke gebieden.
D66 wil de ontwikkeling van tien nieuwe steden actief stimuleren, waaronder het ambitieuze project “IJ-stad” in het IJmeer, met complete voorzieningen, OV-aansluitingen en ruimte voor bedrijven. Dit initiatief moet substantieel bijdragen aan het terugdringen van de woningnood en tegelijk groene en waterrijke leefomgevingen beschermen.
Door deze plannen komen enkele honderdduizenden extra woningen beschikbaar, verspreid over verschillende regio’s, waardoor de druk op de woningmarkt afneemt en meer mensen een passende, energiezuinige woning kunnen vinden. Daarbij wordt gestuurd op tempo, betaalbaarheid en kwaliteit.
De nadruk ligt op starters en jonge gezinnen, zodat zij betere kansen krijgen op een eigen woning en zich duurzaam kunnen vestigen in goed ingerichte wijken met scholen, sport, zorg en groen op loop- of fietsafstand. Daarmee wordt doorstroming in de hele markt gestimuleerd.
Voor uitgebreide informatie, cijfers en analyses over woningbouw en bevolkingsgroei kan men terecht bij het CBS, dat actuele gegevens biedt over de Nederlandse woningmarkt, regionale verschillen en demografische trends die plannen onderbouwen.
Onderwijs blijft speerpunt
De basisbeurs wordt verhoogd, waardoor studenten minder hoeven te lenen en zij na afronding van hun studie met minder schulden starten, wat financiële stabiliteit vergroot en keuzevrijheid in loopbanen ondersteunt. Dit moet ook de toegankelijkheid van het hoger onderwijs verbeteren.
Studieschulden tellen voortaan niet meer mee bij het aanvragen van een hypotheek, zodat jongeren aanzienlijk meer mogelijkheden krijgen om een eigen woning te kopen en een positie op de woningmarkt te bemachtigen. Dit beleid moet drempels verlagen in de belangrijke stap naar zelfstandig wonen.
Op deze manier ontstaan meer kansen voor starters die anders door hoge schulden beperkt zouden worden, wat bijdraagt aan een eerlijkere verdeling van woonmogelijkheden en een soepelere doorstroming in zowel de huur- als koopmarkt, met positieve effecten voor bouw en renovatie.
Daarnaast investeert D66 extra in het onderwijs, met speciale aandacht voor leraren, innovatieve lesmethoden en verbeteringen in schoolinfrastructuur, zodat werkdruk afneemt en onderwijskwaliteit toeneemt. Samenwerking met het bedrijfsleven en kennisinstellingen moet de aansluiting op de arbeidsmarkt versterken.
Voor uitgebreide informatie over studieleningen en de impact op hypotheekaanvragen kunnen mensen terecht bij DUO, waar actuele richtlijnen, voorbeeldberekeningen en advies beschikbaar zijn voor studenten en afgestudeerden.
Klimaat en energie
D66 wil de overgang naar schone energie versnellen door duurzame beleidsmaatregelen en innovatieve technologieën te stimuleren, met heldere doelen voor emissiereductie en investeringen in groene industrie. Het uiteindelijke doel is de milieubelasting verminderen en een betaalbare, betrouwbare en duurzame energievoorziening te waarborgen.
Het elektriciteitsnet wordt de komende jaren fors uitgebreid en verzwaard om te voldoen aan de toenemende vraag naar stroom, om congestie te verminderen en om de aansluiting van duurzame bronnen zoals zon en wind sneller mogelijk te maken. Dit vraagt om planning, vergunningen en vakmensen in de hele keten.
Kernenergie blijft een mogelijke aanvulling naast hernieuwbare bronnen om de leveringszekerheid te vergroten en de CO₂-uitstoot verder te beperken, waarbij transparantie over veiligheid, kosten en afvalverwerking een randvoorwaarde is voor maatschappelijk draagvlak.
Tegelijkertijd wordt geïnvesteerd in innovatieve technologieën zoals slimme netten, opslag, groene waterstof en warmtenetten om de transitie naar een klimaatneutrale samenleving te versnellen en nieuwe banen in de energieketen te creëren. Zo moet de Nederlandse economie concurrerend en schoon blijven.
Het International Energy Agency biedt een uitgebreid overzicht van ontwikkelingen en statistieken op het gebied van duurzame energie, met betrouwbare en actuele informatie over wereldwijde energiebronnen, investeringsstromen en technologische trends die beleidskeuzes kunnen ondersteunen.
Nieuwe aanpak stikstof
Om het milieu te beschermen en een gezonde leefomgeving te behouden streeft D66 naar een reductie van schadelijke emissies met minstens 50% tegen 2030, zodat natuurherstel op gang komt en vergunningverlening minder vaak vastloopt. Deze vermindering speelt een cruciale rol in het verbeteren van biodiversiteit en het beschermen van gezondheid van mens en dier.
D66 kiest voor een aanpak waarin samenwerking met boeren centraal staat, met maatwerk per gebied en heldere doelen, zodat oplossingen ontstaan die het milieu ten goede komen en het toekomstperspectief van agrariërs versterken. Vertrouwen, lange termijn en innovatie worden hierbij als sleutelwoorden genoemd.
Ondernemers krijgen ondersteuning bij het verduurzamen van hun bedrijfsvoering, bijvoorbeeld via investeringssubsidies, adviestrajecten, kennisdeling en toegang tot innovatieve technologieën die emissies terugdringen en bedrijfszekerheid vergroten.
Er wordt extra aandacht besteed aan vernieuwende landbouwmethoden zoals precisielandbouw, circulaire systemen en natuurinclusieve teelten die de stikstofuitstoot verminderen en tegelijk de productiviteit en bodemkwaliteit verbeteren. Monitoring en meting zorgen voor transparantie over resultaten.
Voor wie meer wil weten over stikstof en de effecten ervan biedt het RIVM betrouwbare data, kaarten en uitgebreide rapportages die inzicht geven in bronnen, trends en mogelijke maatregelen op regionaal en nationaal niveau.
Meer invloed voor burgers
Het aantal zetels in de Tweede Kamer zal naar verwachting toenemen tot 260, wat ruimte creëert om de diversiteit aan belangen beter te vertegenwoordigen en regionale stemmen sterker tot hun recht te laten komen. Dit moet de legitimiteit van besluiten vergroten en kiezers het gevoel geven dat hun stem gewicht heeft.
Dit maakt diepgaande debatten mogelijk waarin uiteenlopende standpunten uitgebreid besproken kunnen worden en waarin commissies meer tijd krijgen voor hoorzittingen en deskundigenadvies, zodat wetgeving beter wordt getoetst op effect in de praktijk.
Ministers en staatssecretarissen zullen vaste spreekuren houden, zodat burgers en maatschappelijke organisaties eenvoudiger vragen en zorgen kunnen voorleggen en sneller duidelijkheid krijgen over beleid, uitvoering en klachtenafhandeling.
Daarnaast vinden vergaderingen vaker buiten Den Haag plaats, waardoor politieke besluitvorming dichter bij de samenleving komt, regionale thema’s zichtbaar worden en de betrokkenheid van inwoners toeneemt via lokale bijeenkomsten en burgerpanels.
Voor uitgebreide informatie over de werking van de democratie en het parlementaire proces kunnen geïnteresseerden terecht op de website van de Tweede Kamer, waar actuele documenten, live streams, toelichtingen en educatieve materialen beschikbaar zijn voor publiek en onderwijs.
Key-points
- D66 legt sterk de nadruk op internationale samenwerking binnen de EU en in bondgenootschappen zoals de NAVO om gezamenlijke uitdagingen effectief aan te pakken en de Nederlandse positie te versterken.
- De defensiebegroting wordt verhoogd om te voldoen aan de NAVO-norm en om de krijgsmacht te moderniseren, zodat Nederland beter is voorbereid op veiligheidsrisico’s en geloofwaardig bijdraagt aan collectieve bescherming.
- Zorguitgaven worden efficiënter georganiseerd met extra focus op preventie, bewezen effectiviteit en samenwerking, zodat kosten beheersbaar blijven zonder dat kwaliteit en toegankelijkheid onder druk komen te staan.
- Vermogende burgers en bedrijven dragen een groter deel van de lasten via aangepaste belastingen, terwijl middeninkomens worden ontlast, wat een eerlijkere verdeling en stabielere koopkracht moet opleveren.
- Met de ontwikkeling van tien nieuwe steden, waaronder IJ-stad, wordt het woningtekort aangepakt en krijgen starters en jonge gezinnen betere kansen op de huizenmarkt met voorzieningen in de nabijheid.
- Studenten krijgen meer mogelijkheden om een eigen woning te bemachtigen doordat studieschulden niet langer meetellen bij hypotheekaanvragen en de basisbeurs omhoog gaat, wat de toegankelijkheid vergroot.
- Een gezonde leefstijl en preventie staan centraal met aandacht voor mondzorg, beweging en voeding, zodat gezondheidsproblemen eerder worden voorkomen en verschillen kleiner worden.
- Het klimaatbeleid blijft ambitieus met investeringen in zon, wind, netverzwaring, opslag en mogelijk kernenergie, zodat de energievoorziening schoner, betrouwbaarder en betaalbaar blijft.
- De stikstofstrategie richt zich op samenwerking met boeren en stimulering van innovatieve landbouwmethoden, zodat milieuverbetering en toekomstbestendige landbouw samengaan.
- Extra zetels in de Tweede Kamer en spreekuren van bewindspersonen vergroten de invloed van burgers, terwijl vergaderingen dichter bij inwoners plaatsvinden om betrokkenheid en transparantie te versterken.
DEEL NU: LEES | Het besluit van D66 om miljarden euro’s toe te wijzen aan defensie in plaats van de zorgsector heeft geleid tot veel verontwaardiging en verwarring.
Deze publicatie is zorgvuldig gecreëerd door Spectrum Magazine, een levendig mediaplatform dat zich richt op het verspreiden van verhalen die zowel verhelderen als verrijken, van over de hele wereld. Mis geen enkele van onze fascinerende updates door Spectrum Magazine te volgen op Facebook. Laat je onderdompelen in een spectrum van verhalen die echt iets te zeggen hebben
Disclaimer
Deze publicatie van SPECTRUM Magazine is uitsluitend bedoeld voor algemene informatie en duiding. Wij geven geen financieel, juridisch of medisch advies. Lezers mogen de inhoud niet zien als professioneel advies en blijven altijd zelf verantwoordelijk voor hun keuzes. Raadpleeg bij financiële, juridische of medische vragen altijd een gekwalificeerde professional. SPECTRUM Magazine is niet aansprakelijk voor gevolgen van beslissingen die op basis van deze inhoud worden genomen.
Facebook-disclaimer: Dit artikel is geen financieel advies. Lezers worden uitgenodigd om zich te verdiepen in de inhoud omdat er oprechte interesse bestaat om de onderwerpen op een toegankelijke manier te delen.