Sta je bij de zelfscankassa en krijg je net op dat moment die ene controle terwijl anderen moeiteloos doorlopen? Dat is geen simpele pech, want supermarkten gebruiken tegenwoordig slimme algoritmes die op basis van meerdere subtiele factoren bepalen wie er extra gecontroleerd wordt, vaak zonder dat je het doorhebt.
Deze technologie beoordeelt het winkelgedrag, de manier van betalen en zelfs de totale tijd die iemand in de winkel rondloopt, waarbij het systeem voortdurend leert van eerdere transacties en patronen vergelijkt om mogelijke afwijkingen nauwkeurig te signaleren.
Volgens experts komt dit doordat het aantal foutjes bij zelfscankassa’s aanzienlijk hoger ligt dan bij traditionele kassa’s met personeel, waardoor winkels gerichte datagedreven steekproeven uitvoeren om problemen sneller en efficiënter te kunnen voorkomen.
Content:
Geen toeval, maar datagedreven keuzes
Veel klanten nemen aan dat steekproeven puur willekeurig zijn, maar dat blijkt slechts gedeeltelijk waar te zijn. Retailconsultant Eelco Hos legt uit dat moderne algoritmes factoren meenemen zoals eerdere bezoeken, de gekozen betaalmethode en hoe vaak iemand producten verwijdert of toevoegt tijdens het scannen, wat een completer beeld geeft.
Als je in het verleden per ongeluk iets niet hebt gescand of regelmatig contant afrekent, kan dat ervoor zorgen dat het systeem je net iets vaker selecteert. Volgens Hos zijn deze algoritmes bedoeld om vergissingen te herkennen en processen te verbeteren, niet om mensen als verdachte te bestempelen.
Supermarkten blijven investeren in nieuwe technologie om controles vriendelijker en efficiënter te maken, zodat het dagelijkse boodschappen doen zo soepel en prettig mogelijk blijft verlopen voor iedere klant.
Gerichte controles op populaire producten
Supermarkten letten niet alleen op gedrag, maar schenken ook extra aandacht aan bepaalde producten. Artikelen die vaker onbetaald blijven, zoals kleine maar relatief dure items, worden nauwlettend gevolgd binnen deze geavanceerde controlesystemen.
Bij Dirk hangen bijvoorbeeld duidelijke bordjes bij producten zoals Breaker en Yakult waarop wordt vermeld dat er vaker controles plaatsvinden, wat zowel preventief werkt als het bewustzijn van klanten over deze producten vergroot.
Volgens Hos blijken zulke gerichte productsteekproeven veel effectiever dan volledig willekeurige controles, waarbij vooral items zoals batterijen, cosmetica en energydrankjes tot de risicocategorie behoren voor extra toezicht.
De rol van Albert Heijn en Jumbo
Grote ketens zoals Albert Heijn en Jumbo blijven terughoudend over de precieze werking van hun algoritmes; ze benadrukken dat controles grotendeels willekeurig zijn, maar onderzoeken en expertverklaringen tonen aan dat ook hier slimme digitale systemen actief worden toegepast.
Albert Heijn werkt samen met internationale technologiebedrijven om hun software continu te verbeteren, terwijl Jumbo deels met universiteiten samenwerkt om klantgedrag beter te begrijpen, waarbij beide ketens blijven benadrukken dat klantvriendelijkheid en privacy altijd vooropstaan.
De algoritmes worden jaarlijks opnieuw beoordeeld, en de bedrijven verzekeren dat persoonlijke gegevens uitsluitend worden gebruikt om de kwaliteit en veiligheid van het proces te verbeteren en niet voor commerciële profilering.
Digitale profielen op basis van gedrag
Bij klanten die gebruikmaken van een klantenkaart kunnen supermarkten op termijn steeds beter inschatten hoe betrouwbaar iemand is tijdens het scannen, doordat hun aankoopgeschiedenis en scanpatronen inzichtelijker worden.
Wanneer een klant eerder een steekproef zonder problemen heeft doorstaan, verkleint dat automatisch de kans op toekomstige controles, terwijl het systeem bij eerdere misstappen deze informatie meeneemt voor volgende winkelbezoeken.
Retailconsultant Hos legt uit dat deze werkwijze ervoor zorgt dat zorgvuldig scannende klanten minder vaak worden gecontroleerd, waardoor het hele controleproces uiteindelijk eerlijker, sneller en prettiger wordt voor alle betrokkenen.
Gedrag in de winkel speelt mee
Ook het gedrag dat je in de winkel vertoont weegt mee in de uiteindelijke berekening, omdat het systeem subtiele patronen probeert te duiden. Wanneer je lang met een handscanner rondloopt of vaak producten pakt en daarna teruglegt, kan dat de kans op een controle iets vergroten, vooral omdat zulke acties afwijkingen in het normale winkelgedrag kunnen signaleren.
Volgens retailconsultant Eelco Fischer is het systeem absoluut niet bedoeld om shoppers te beoordelen, maar eerder om gedragspatronen te herkennen die opvallen of extra aandacht verdienen. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken of je doorgaans brood koopt maar het deze keer overslaat, iets wat het algoritme ziet als een afwijkende keuze in je vaste winkelroutines.
Zo’n afwijking kan aanleiding geven voor een aanvullende controle, puur als praktische controlemaatregel en dus niet vanuit enige vorm van daadwerkelijke verdenking.
Betaalgedrag beïnvloedt kans op controle
Een opvallende factor is het betaalgedrag, omdat dit direct invloed heeft op hoe transacties worden gelogd en geverifieerd. Klanten die regelmatig contant betalen, worden iets vaker gecontroleerd dan mensen die structureel pinnen, simpelweg doordat contant geld minder koppelingen biedt met iemands winkelhistorie.
Volgens Fischer komt dit doordat contante betalingen lastiger nauwkeurig te koppelen zijn aan een klantprofiel, terwijl pinnen of contactloos betalen het systeem meer zekerheid en consistentie geeft over de betaling en de herkomst ervan.
De meeste winkels benadrukken bovendien dat deze werkwijze bedoeld is om transacties betrouwbaarder vast te leggen en niet om klanten in aparte categorieën te plaatsen of anders te behandelen.
Technologie wordt steeds slimmer
Het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in supermarkten groeit snel, waarbij steeds slimmere systemen worden ingezet. Deze technologie kan gedragspatronen herkennen die voor medewerkers nauwelijks zichtbaar zijn, waardoor winkelprocessen nauwkeuriger en efficiënter verlopen.
AI merkt bijvoorbeeld op dat je alle ingrediënten voor een pastamaaltijd hebt gescand behalve de pasta zelf, iets wat kan worden gezien als een onvolledige transactie. De software vergelijkt het patroon vervolgens met eerdere winkelbezoeken en kan op basis daarvan besluiten om een aanvullende controle uit te voeren.
Volgens Fischer sluit deze nieuwe technologie steeds beter aan op menselijke controle, waardoor misverstanden worden verminderd en de winkelervaring voor klanten transparanter wordt.
De menselijke factor blijft belangrijk
Ondanks de toenemende rol van technologie blijft de uiteindelijke beslissing grotendeels bij de medewerker aan de kassa liggen. Zij kunnen realtime meekijken met transacties en bepalen op basis van inzicht en context of een extra controle op dat moment zinvol of noodzakelijk is.
Supermarkten benadrukken dat dit noodzakelijk is om een gezonde balans tussen technologie en menselijkheid te behouden. Medewerkers worden getraind om klanten vriendelijk en duidelijk te begeleiden tijdens een steekproef, zodat het proces soepel, respectvol en maximaal transparant blijft verlopen.
De toekomst van winkelen draait dus niet uitsluitend om slimme software, maar ook om de zorgvuldigheid en het beoordelingsvermogen van de mensen die in de winkel aanwezig zijn.
Toekomst van zelfscannen
De volgende stap in deze technologische ontwikkeling zijn camera’s die kunnen vaststellen of elk product daadwerkelijk is gescand. Volgens retaildeskundigen biedt dit zowel voor de winkel als voor de klant meer zekerheid en helpt het bij het voorkomen van onbedoelde fouten.
Sommige winkels testen al slimme winkelwagentjes met ingebouwde sensoren die realtime registreren wat erin ligt, wat de kans op fouten verkleint. Hoewel deze technologie nog in de testfase zit, wordt ze gezien als een veelbelovende methode om winkelen sneller, betrouwbaarder en voor klanten aantrekkelijker te maken.
De verwachting is dan ook dat in de komende jaren vrijwel alle grote supermarktketens overstappen op hybride systemen waarin menselijk toezicht en geavanceerde technologie samen zorgen voor efficiëntie, duidelijkheid en vertrouwen tijdens het winkelen.
Belangrijkste inzichten
- Controles bij zelfscankassa’s zijn voor een aanzienlijk deel gebaseerd op algoritmes die gedrag analyseren, waardoor de steekproeven minder willekeurig zijn dan ze lijken.
- Winkelgedrag, betaalmethode en productkeuze spelen een duidelijke rol in hoe het systeem risico’s beoordeelt en controlebeslissingen maakt.
- Producten met een hoger risicoprofiel worden vaker gecontroleerd, omdat ze gevoeliger zijn voor fouten of misverstanden tijdens het scannen.
- Klanten met een goede en consistente scanhistorie krijgen doorgaans minder steekproeven, wat het winkelproces voor hen soepeler maakt.
- Supermarkten zetten technologie in om eerlijkheid, transparantie en gemak te bevorderen, zodat het proces betrouwbaar blijft.
- AI helpt fouten verminderen en processen verfijnen, waardoor zowel medewerkers als klanten profiteren van nauwkeurigere controles.
- De menselijke factor blijft essentieel omdat medewerkers de uiteindelijke beoordeling maken en zorgen voor een klantvriendelijke aanpak.
DEEL NU: ZELFSCANKASSA? Dít is de reden waarom jij altijd wordt gecontroleerd, zelfs als anderen dat niet worden.
Dit artikel is met zorg gecreëerd door KletsMajoor, een mediaplatform dat zich specialiseert in het verspreiden van verhalen die zowel inspireren, informeren als intrigeren. Blijf op de hoogte van onze unieke content door KletsMajoor te volgen op Facebook: KletsMajoor.
Disclaimer – SPECTRUM Magazine
Dit artikel is bedoeld voor informatieve doeleinden en vormt geen juridisch, financieel of medisch advies.
De redactie van Spectrum Magazine en Ongelooflijk doet haar best om de inhoud feitelijk juist en evenwichtig te houden.
Lezers worden aangemoedigd om bij twijfel professioneel advies in te winnen.
Facebook-gebruikers worden erop gewezen dat dit geen financieel advies is. De inhoud is bedoeld voor geïnteresseerde lezers die actuele informatie willen begrijpen, zonder commerciële beïnvloeding.
Professionele Referenties
- “AI and Retail Risk Management” – Prof. H. Müller, Universiteit van Zürich, 2024. Bekijk publicatie
- “Consumer Data and Behavioral Analytics in Supermarkets” – Dr. S. van der Meulen, Erasmus Universiteit Rotterdam, 2023. Lees rapport
- “Ethical Use of AI in Retail Systems” – European Data Research Network, 2025. Lees studie