Sta je bij de zelfscankassa en krijg jij net die controle terwijl iemand anders zo kan doorlopen? Dat is geen toeval. Supermarkten gebruiken tegenwoordig geavanceerde algoritmes die op basis van verschillende factoren bepalen wie extra wordt gecontroleerd.
Deze technologie analyseert winkelgedrag, betaalgewoonten en zelfs de tijd die iemand in de winkel doorbrengt. Het systeem leert van eerdere transacties en vergelijkt patronen om mogelijke onregelmatigheden op te merken.
Volgens experts komt dit doordat het aantal vergissingen bij zelfscankassa’s hoger ligt dan bij kassa’s met personeel. Om dat te beperken, voeren winkels gerichte steekproeven uit, gebaseerd op data.
Content:
Geen toeval, maar datagedreven keuzes
De meeste klanten denken dat steekproeven willekeurig zijn, maar dat klopt niet helemaal. Retailconsultant Eelco Hos legt uit dat moderne algoritmes factoren meenemen zoals eerdere winkelbezoeken, betaalwijze en zelfs hoe vaak iemand artikelen verwijdert of toevoegt tijdens het scannen.
Als je in het verleden eens iets bent vergeten te scannen of vaak contant betaalt, kan dat ertoe leiden dat het systeem je iets vaker selecteert. Volgens Hos zijn deze algoritmes ontworpen om foutjes te herkennen, niet om mensen te veroordelen.
Supermarkten investeren in technologie om hun controles vriendelijker en efficiënter te maken, zodat het winkelen soepel en prettig blijft verlopen.
Gerichte controles op populaire producten
Supermarkten letten niet alleen op gedrag, maar ook op bepaalde producten. Artikelen die vaker niet worden afgerekend, zoals kleine en relatief dure items, krijgen meer aandacht.
Bij Dirk hangen bijvoorbeeld bordjes bij producten zoals Breaker en Yakult met de melding dat er vaker controles plaatsvinden. Dit werkt niet alleen preventief, maar vergroot ook het bewustzijn van klanten.
Volgens Hos zijn zulke gerichte steekproeven effectiever dan willekeurige controles. Producten als batterijen, cosmetica en energydrankjes behoren vaak tot de categorie met verhoogde kans op controle.
De rol van Albert Heijn en Jumbo
Grote supermarktketens zoals Albert Heijn en Jumbo zijn voorzichtig met informatie over hun algoritmes. Beiden geven aan dat controles grotendeels willekeurig zijn, maar onderzoek en verklaringen van experts laten zien dat ook hier slimme systemen worden gebruikt.
Albert Heijn werkt samen met internationale technologiebedrijven om hun software te verbeteren. Jumbo doet dat deels met universiteiten om meer inzicht te krijgen in klantgedrag. Beide bedrijven benadrukken dat klantvriendelijkheid en privacy vooropstaan.
De algoritmes worden jaarlijks geëvalueerd, en bedrijven zeggen dat persoonlijke gegevens uitsluitend worden gebruikt voor kwaliteitsverbetering, niet voor commerciële profilering.
Digitale profielen op basis van gedrag
Bij klanten die gebruikmaken van een klantenkaart kunnen supermarkten op termijn zien hoe betrouwbaar iemand is bij het scannen van producten.
Wanneer iemand eerder een steekproef goed heeft doorstaan, daalt de kans op toekomstige controles. Wordt er daarentegen ooit iets overgeslagen, dan onthoudt het systeem dat voor toekomstige winkelbezoeken.
Retailconsultant Hos legt uit dat dit helpt om zorgvuldige klanten juist minder vaak te controleren. Zo wordt het proces rechtvaardiger en sneller voor iedereen.
Gedrag in de winkel speelt mee
Ook het gedrag in de winkel zelf wordt meegenomen in de berekening. Wie lang met een handscanner rondloopt of regelmatig producten pakt en weer teruglegt, kan iets meer kans maken op controle.
Volgens retailconsultant Eelco Fischer is dat niet bedoeld om te oordelen, maar om patronen te herkennen die mogelijk aandacht verdienen. Het systeem vergelijkt bijvoorbeeld of je normaal altijd brood koopt, maar dat deze keer overslaat.
Zo’n afwijking kan aanleiding zijn voor een extra controle, puur als controlemaatregel – niet als verdenking.
Betaalgedrag beïnvloedt kans op controle
Een opvallende factor is betaalgedrag. Klanten die vaak contant betalen, worden iets vaker gecontroleerd dan mensen die pinnen.
Volgens Fischer komt dit doordat contante betalingen moeilijker te koppelen zijn aan een klantprofiel. Pinnen of contactloos betalen geeft het systeem meer zekerheid over de betaling.
De meeste winkels benadrukken dat dit puur bedoeld is om transacties nauwkeuriger te registreren en niet om klanten in hokjes te plaatsen.
Technologie wordt steeds slimmer
Het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in supermarkten is volop in ontwikkeling. Nieuwe systemen kunnen gedragspatronen herkennen die voor het menselijk oog onzichtbaar blijven.
AI merkt bijvoorbeeld op dat je alle ingrediënten voor een pastamaaltijd hebt gescand, behalve de pasta zelf. De software vergelijkt dat patroon met eerdere winkelbezoeken en kan dan besluiten een extra controle te starten.
Volgens Fischer werkt deze technologie steeds beter samen met menselijke controle, waardoor de kans op misverstanden kleiner wordt.
De menselijke factor blijft belangrijk
Ondanks alle technologie blijft de uiteindelijke beslissing nog steeds bij de medewerker aan de kassa. Zij kunnen real-time meekijken met transacties en bepalen of er reden is voor een controle.
Supermarkten benadrukken dat dit nodig is om een balans tussen technologie en menselijkheid te behouden. Medewerkers worden getraind om klanten positief te begeleiden tijdens een steekproef, zodat het proces vriendelijk en transparant blijft.
De toekomst van winkelen ligt dus niet alleen bij slimme software, maar ook bij menselijke zorgvuldigheid.
Toekomst van zelfscannen
De volgende stap in de technologische ontwikkeling zijn camera’s die kunnen zien of elk product daadwerkelijk is gescand. Volgens retaildeskundigen biedt dat meer zekerheid voor zowel winkel als klant.
Sommige winkels testen al slimme winkelwagentjes met ingebouwde sensoren die realtime registreren wat erin ligt. Deze technologie is nog in de testfase, maar wordt gezien als een manier om winkelen sneller, betrouwbaarder en aangenamer te maken.
De verwachting is dat in de komende jaren vrijwel alle grote supermarktketens overstappen op hybride systemen waarin mens en technologie samen zorgen voor efficiëntie en duidelijkheid.
Belangrijkste inzichten
- Controles bij zelfscankassa’s zijn deels gebaseerd op algoritmes, niet op toeval.
- Winkelgedrag, betaalmethode en productkeuze spelen een rol.
- Producten met een hoger risicoprofiel worden vaker gecontroleerd.
- Klanten met een goede scanhistorie krijgen minder steekproeven.
- Supermarkten zetten technologie in om eerlijkheid en gemak te bevorderen.
- AI helpt fouten verminderen en processen te verbeteren.
- De menselijke factor blijft essentieel bij controles.
DEEL NU: “Zelfscankassa? Jij wordt altijd gecontroleerd.”
De inhoud van dit artikel is samengesteld door het Mediakanaal: Zonnestraaltjes. De naam zonnestraaltjes ‘weerspiegelt’ waar wij voor staan. We verspreiden zonnestraaltjes in een digitale duisternis. Je kunt Zonnestraaltjes hier volgen op Facebook: Zonnestraaltjes.
Disclaimer – SPECTRUM Magazine
Dit artikel is bedoeld voor informatieve doeleinden en vormt geen juridisch, financieel of medisch advies.
De redactie van Spectrum Magazine en Ongelooflijk doet haar best om de inhoud feitelijk juist en evenwichtig te houden.
Lezers worden aangemoedigd om bij twijfel professioneel advies in te winnen.
Facebook-gebruikers worden erop gewezen dat dit geen financieel advies is. De inhoud is bedoeld voor geïnteresseerde lezers die actuele informatie willen begrijpen, zonder commerciële beïnvloeding.
Professionele Referenties
- “AI and Retail Risk Management” – Prof. H. Müller, Universiteit van Zürich, 2024. Bekijk publicatie
- “Consumer Data and Behavioral Analytics in Supermarkets” – Dr. S. van der Meulen, Erasmus Universiteit Rotterdam, 2023. Lees rapport
- “Ethical Use of AI in Retail Systems” – European Data Research Network, 2025. Lees studie