De 33-jarige Eva uit Utrecht vertelde onlangs over een situatie die veel ouders onmiddellijk zullen herkennen: haar zoontje van twee gaat al maandenlang met zichtbaar plezier en vol vertrouwen naar de kinderopvang, waar hij zich bijna als in een tweede, vertrouwde thuisomgeving voelt.
De leidsters komen op haar over als vriendelijk en zorgzaam, en ze nemen echt de tijd om rustig met de kinderen bezig te zijn en hen aandacht te geven.
Toch viel Eva iets op dat haar aan het denken zette: op een dag gaf een leidster haar zoon ineens een klein, lief kusje op zijn wang, een teder gebaar van genegenheid, midden in alle dagelijkse drukte.
Hoewel ze weet dat dit met liefde en goede intenties is bedoeld, voelt het voor haar toch vrij persoonlijk aan.
“Het is niet erg, maar ik vind het een intiem gebaar dat voor mij meer hoort bij familie of heel goede vrienden, en minder bij de opvang waar hij naartoe gaat,” vertelt Eva.
Content:
Twijfel bij een vriendelijk gebaar
Eva benadrukt dat ze erg tevreden is over de opvang en het hele team dat daar werkt.
“Ze doen het fantastisch. Mijn kind voelt zich er thuis, veilig en op zijn gemak, en dat is voor mij uiteindelijk het allerbelangrijkste in deze fase,” zegt ze.
Toch bleef dat ene moment steeds weer door haar hoofd gaan als ze aan de opvang dacht.
Een kus leek haar niet helemaal passend bij een professionele setting waar duidelijke grenzen, afspraken en een zekere afstand horen.
Volgens haar is er een verschil tussen warme betrokkenheid tonen en warmte tonen in gewone, dagelijkse gebaren en het zoeken van echt heel persoonlijke persoonlijke nabijheid, die voor haar meer bij familie past.
“Een knuffel of een glimlach vind ik prima, maar een kus voelt voor mij nét iets te persoonlijk en te intiem in deze context,” legt ze uit.
Ze vraagt zich af of ze dit aan de leidsters kan zeggen zonder onvriendelijk of wantrouwend over te komen.
“Je wilt niet dat ze denken dat je wantrouwend bent, want dat ben ik niet; ik wil het alleen duidelijk, respectvol en prettig voor iedereen houden,” vertelt Eva.
Waarom het ongemakkelijk voelt
Eva legt uit waarom het haar toch steeds weer bezighoudt in haar gedachten en gevoel.
“Een kus is iets intiems. Dat hoort voor mij thuis bij familie, niet bij school of opvang, waar mensen in een professionele rol met kinderen werken en voor hen zorgen,” zegt ze.
Daarnaast denkt ze aan de praktische kant van de dagelijkse zorg op de groep.
Jonge kinderen delen veel speelgoed, drinken uit bekers en zijn gevoelig voor snelle verspreiding van verkoudheden en andere kleine kinderziektes.
“Als een leidster meerdere kinderen een kus geeft, vind ik dat minder fris en een beetje onnodig,” zegt ze.
Ze benadrukt dat ze het gebaar op zich waardeert en begrijpt, maar liever ziet dat er een andere manier wordt gekozen om genegenheid en nabijheid te tonen.
Volgens de GGD, de GGD die over publieke gezondheid waakt is het verstandig om speekselcontact bij jonge kinderen zoveel mogelijk te vermijden.
“Het gaat me niet om strenge regels, maar om gezond verstand en hygiënische gewoontes die je kinderen al vroeg meegeeft,” zegt Eva glimlachend.
Deskundigen herkennen dit gevoel
Pedagogen begrijpen de twijfel van Eva en herkennen haar dilemma ook bij andere ouders die vergelijkbare vragen hebben.
Volgens NPO Ouders, een online platform voor ouders is lichamelijke warmte belangrijk, maar moet er ook ruimte blijven voor persoonlijke grenzen en duidelijke afspraken per gezin.
“Het is niet verkeerd om genegenheid te tonen,” zegt opvoedcoach Marijke Blom, die veel met jonge gezinnen werkt en hen begeleidt.
“Maar elk gezin heeft eigen opvattingen over wat gepast is, en daar mogen professionals best zorgvuldig naar luisteren en op aansluiten.”
Volgens de Onderwijsinspectie, de instantie die scholen en opvang controleert is het daarom goed dat ouders dit soort onderwerpen durven bespreken met de opvang.
Het zorgt voor meer duidelijkheid, een open sfeer en voorkomt misverstanden tussen ouders en medewerkers over verwachtingen.
Blom benadrukt dat professionele nabijheid, dus warme maar duidelijke nabijheid niet betekent dat leidsters afstandelijk of koel moeten zijn.
“Warmte kun je ook tonen door woorden, humor en aandacht, bijvoorbeeld door echt te luisteren en kinderen serieus te nemen als persoon,” legt ze uit.
Verschillende visies
Niet iedereen denkt hetzelfde over dit onderwerp, merkt Eva in haar omgeving en familiekring.
In sommige gezinnen is een kusje juist iets heel vanzelfsprekends, een dagelijks teken van vertrouwen, warmte en verbondenheid.
Volgens Psychologie Magazine, een tijdschrift over gedrag en gevoel spelen cultuur en achtergrond, zoals gewoontes uit het gezin van herkomst een grote rol in hoe mensen naar lichamelijke nabijheid kijken.
In Zuid-Europa is een kus bij begroetingen normaal, terwijl Noord-Europeanen vaak meer fysieke afstand bewaren tussen elkaar.
Eva groeide op in een nuchter gezin waar knuffels spaarzaam waren en zeker niet vanzelfsprekend.
“Dat maakt misschien dat ik anders kijk naar zulke gebaren en sneller een grens voel als het om lichamelijke nabijheid gaat,” vertelt ze.
Ze vindt het belangrijk dat iedereen elkaars grenzen respecteert, zowel ouders als verzorgers op de groep.
“Wat voor mij goed voelt, hoeft voor een ander niet verkeerd te zijn, maar het is fijn als we het er open over kunnen hebben en elkaar beter begrijpen,” zegt Eva.
Hoe pak je zo’n gesprek aan?
Eva wil het onderwerp graag aankaarten, maar op een positieve manier, met respect en zonder beschuldigingen en verwijten.
“Ik waardeer wat ze doen, en dat wil ik ook eerst zeggen voordat ik over mijn grens begin, zodat ze voelen dat ik hen vertrouw,” legt ze uit.
Volgens TNO, het onderzoeksinstituut TNO is dat inderdaad de juiste aanpak bij gevoelige onderwerpen op de opvang.
Ouders die hun mening delen met waardering en begrip krijgen vaak een open reactie en meer bereidheid om mee te denken over mogelijke oplossingen.
Op Ouders van Nu, het platform voor jonge ouders wordt aangeraden om een persoonlijk gesprek te plannen in plaats van iets vluchtig bij de deur te zeggen.
“Dat voorkomt dat woorden verkeerd worden begrepen of te kort door de bocht overkomen,” aldus een opvoeddeskundige die ouders begeleidt.
Eva denkt eraan om tijdens het volgende oudergesprek het onderwerp rustig aan te snijden en haar gevoel te delen.
“Ik wil gewoon weten of we dezelfde verwachtingen hebben, zodat we samen aan één lijn trekken en mijn zoon daar de vruchten van plukt,” zegt ze.
De balans tussen warmte en professionaliteit
In de kinderopvang wordt steeds vaker nagedacht over emotionele veiligheid, het gevoel dat kinderen er echt mogen zijn en wat kinderen daarin nodig hebben.
Volgens het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) is het belangrijk dat kinderen zich geliefd voelen, maar dat ook ouders vertrouwen houden in de professionele omgeving.
Veel opvangorganisaties hebben tegenwoordig gedragscodes over lichamelijke interactie met kinderen.
Die zorgen ervoor dat medewerkers weten hoe ze warmte kunnen tonen zonder grenzen te overschrijden of zelfs maar de schijn daarvan te wekken richting ouders en collega’s.
Volgens de Brancheorganisatie Kinderopvang, de landelijke brancheorganisatie hoort daarbij vooral goede communicatie met ouders.
Ouders mogen hun mening en gevoel delen, en medewerkers kunnen rustig uitleggen wat hun intenties zijn en welke afspraken er gelden binnen de organisatie.
Zo ontstaat een sfeer waarin iedereen zich prettig en serieus genomen voelt.
“Het is juist mooi dat we hier samen over praten en niet alles vanzelfsprekend vinden, omdat dat bijdraagt aan wederzijds vertrouwen,” zegt Eva.
Hygiëne en dagelijkse zorg
Naast emotie speelt ook hygiëne een belangrijke rol in het debat over kussen en knuffelen in de opvang.
Het RIVM adviseert opvanglocaties om duidelijke richtlijnen te hanteren rond lichamelijk contact en overdracht van ziektekiemen, juist bij jonge kinderen.
Niet omdat het verkeerd is om kinderen aan te raken, maar om gezonde gewoontes, zoals handen wassen en afstand bij ziekte te bevorderen en risico’s te beperken.
“Een vriendelijk gebaar kan ook zonder aanraking, met woorden of een glimlach,” aldus een woordvoerder die hierover voorlichting geeft.
Veel kinderopvangcentra gebruiken nu alternatieven zoals een vrolijke “high five” of een speelse “knuffel met toestemming”.
Dat maakt de omgang speels en veilig tegelijk, en helpt kinderen hun eigen grenzen te leren kennen en verwoorden tegenover volwassenen.
Eva vindt dat een prettig en geruststellend idee om aan vast te houden.
“Zo blijft de warmte, maar is het ook professioneel geregeld en voor iedereen duidelijk, zowel voor ouders als voor de leidsters,” zegt ze tevreden.
Samen in gesprek
Het onderwerp roept veel reacties op bij andere ouders in Nederland, merkt Eva online en offline.
Op online fora schrijven moeders en vaders dat ze hetzelfde hebben meegemaakt en soms met dezelfde vragen rondlopen over grenzen en lichamelijke nabijheid.
Sommigen vinden het juist mooi dat leidsters liefdevol zijn en kinderen een kus geven wanneer ze troost nodig hebben of zich verdrietig voelen.
Anderen begrijpen Eva’s gevoel en waarderen dat ze dit bespreekbaar maakt, omdat het ruimte geeft voor verschillen en wederzijds begrip.
Volgens Kinderopvangtotaal.nl, een vakplatform voor de sector is dit precies de richting waarin de sector zich ontwikkelt:
meer openheid, overleg en aandacht voor persoonlijke grenzen en verwachtingen van ouders en professionals.
Eva is blij dat ze niet de enige is die hierover nadenkt en vragen stelt.
“Het gaat niet om kritiek, maar om duidelijkheid en vertrouwen, zodat iedereen weet waar hij aan toe is en mijn kind zich veilig kan blijven voelen,” zegt ze.
Warmte met respect
Voor Eva is het belangrijkste dat haar zoon zich op de opvang gelukkig en geliefd voelt.
Ze wil dat hij zich vrij voelt om affectie te ontvangen, maar ook om grenzen te herkennen en aan te geven als iets niet fijn voelt of te dichtbij komt.
“Ik vind het fijn als hij leert dat vriendelijkheid in veel vormen kan bestaan,” zegt ze.
“Een knuffel, een glimlach of een vriendelijk woord – dat is allemaal liefde, zolang hij zelf kan aangeven wat goed voelt en wat niet prettig is.”
Ze hoopt dat haar open houding anderen inspireert om ook te praten over dit soort onderwerpen in hun eigen kring.
“Het gaat er niet om dat iemand iets fout doet, maar dat we samen zoeken naar wat goed voelt voor kind, ouders én leidsters, en daar steeds met elkaar over in gesprek blijven,” besluit Eva.
Belangrijkste punten in het kort, voor ouders die even snel willen bijlezen:
- Eva uit Utrecht merkte dat leidsters haar kind soms een kusje geven, waardoor zij zich afvroeg of dat wel past binnen een professionele opvangomgeving en of haar eigen grens misschien anders ligt dan die van anderen.
- Ze waardeert hun warmte en betrokkenheid, maar vraagt zich af waar de grens ligt tussen lieve zorg en te persoonlijke lichamelijke nabijheid, zeker als het gaat om dagelijks contact met meerdere kinderen.
- Deskundigen vinden dat affectie waardevol is voor kinderen, mits deze op een bewuste en professioneel verantwoorde manier wordt toegepast in de kinderopvang, met aandacht voor cultuur, gezin en individuele wensen.
- Organisaties als de GGD, het NJI en het RIVM raden open communicatie, heldere gedragscodes en aandacht voor hygiëne en speekselcontact aan, zodat medewerkers weten wat wenselijk en veilig is.
- Ouders mogen gerust hun gevoel delen met de opvang om samen tot duidelijke afspraken te komen, zodat iedereen weet wat wenselijk en prettig is en kinderen zich geborgen én gerespecteerd voelen.
DEEL NU: ‘Ik vind het vreemd dat de leidsters mijn kind een kus geven – is het oké als ik daar rustig en eerlijk mijn mening over deel met de opvang?’
De inhoud van dit artikel is samengesteld door het Mediakanaal: Zonnestraaltjes. De naam zonnestraaltjes ‘weerspiegelt’ waar wij voor staan. We verspreiden zonnestraaltjes in een digitale duisternis. Je kunt Zonnestraaltjes hier volgen op Facebook: Zonnestraaltjes.
SPECTRUM Magazine Disclaimer:
Dit artikel is bedoeld voor informatieve en educatieve doeleinden en beschrijft algemene inzichten rond kinderopvang en opvoeding. Het bevat geen juridisch, medisch of financieel advies en vervangt geen persoonlijk consult, onderzoek of diagnose. Alle informatie is gebaseerd op betrouwbare, actuele bronnen, maar kan nooit elke individuele situatie volledig dekken. Limitless Media Ltd. en SPECTRUM Magazine zijn niet verantwoordelijk voor persoonlijke keuzes op basis van deze inhoud. Voor advies op maat wordt aanbevolen contact op te nemen met erkende professionals of instellingen in uw eigen regio.
Facebook Disclaimer:
Deze publicatie is bestemd voor lezers die oprecht geïnteresseerd zijn in opvoeding en maatschappelijke thema’s en daar bewust mee omgaan. Het vormt geen enkele vorm van financieel advies en bevat geen aanbevelingen voor financieel, juridisch of professioneel handelen in individuele situaties. Iedere lezer blijft zelf verantwoordelijk voor zijn of haar keuzes en interpretatie van de informatie.
Professionele Referenties:
- Gedragscodes in de kinderopvang – Nederlands Jeugdinstituut, 2023, achtergrondinformatie over regels en professioneel handelen in de kinderopvangsector. https://www.nji.nl/
- Ouderbetrokkenheid in kinderopvang en onderwijs – Universiteit Utrecht, 2022, onderzoek naar samenwerking tussen ouders en instellingen en de invloed daarvan op kinderen. https://www.uu.nl/
- Hygiënerichtlijnen voor kinderopvanglocaties – RIVM, 2024, praktische richtlijnen rond infectiepreventie en gezond hygiënebeleid in de dagelijkse praktijk. https://www.rivm.nl/