In zijn presentatie van het vernieuwde verkiezingsprogramma benadrukte Geert Wilders vooral migratie, maar behandelde tegelijkertijd ook belangrijke onderwerpen als zorg, belastingen, veiligheid en de rol van Nederland binnen de EU. Hiermee liet hij zien dat zijn visie en beleid niet beperkt zijn tot migratie, maar relevant zijn op diverse terreinen in een steeds complexer politiek en maatschappelijk klimaat.
De reacties op de presentatie waren divers en kwamen van een breed publiek, variërend van enthousiaste burgers tot trouwe volgers en kritische toeschouwers. De betrokkenheid en interesse werden verder vergroot doordat mensen de bijeenkomst zowel online als offline live konden volgen. De boodschap werd direct gedeeld via sociale media, wat resulteerde in een grotere impact en bereik dan vooraf was ingeschat.
“Dit programma is onmisbaar tijdens verkiezingen, omdat het fungeert als een gids voor kiezers en als een indicator voor de mate van steun die partijen en kandidaten zullen ontvangen. Kiezers raadplegen de standpunten om hun voorkeuren te bepalen, terwijl journalisten en analisten de plannen vergelijken om de verschillen aan te tonen. Het programma speelt een essentiële rol bij het vormgeven van het politieke landschap, het tot stand brengen van coalities en het beïnvloeden van de langetermijnuitkomst van verkiezingen.”
Wilders’ toespraak trok meer kijkers dan zijn eerdere persmomenten, wat wijst op groeiende interesse van het publiek en het succes van zijn boodschap bij een breder publiek. Commentatoren suggereren dat zijn standpunten resoneren in de samenleving, waardoor zijn invloed en zichtbaarheid als politicus toenemen en zijn positie in het openbare debat en de aanloop naar de verkiezingen versterken.
Content:
Bekend tienpuntenplan
Het tienpuntenplan van het programma zorgt voor veel politieke discussies in het parlement en daarbuiten. Het trekt de aandacht van zowel voor- als tegenstanders en is een belangrijk onderwerp in talkshows, debatten en opiniestukken. De tien kernpunten maken het eenvoudiger voor kiezers om de hoofdlijnen te begrijpen en leiden tot een levendige uitwisseling van standpunten tussen alle betrokken partijen.
Belangrijke delen van het tienpuntenplan richten zich op het sluiten van de landsgrenzen voor specifieke vormen van migratie en het terugbrengen van opvangcapaciteit, zodat de instroom volgens de PVV merkbaar moet dalen. Ook wil de partij de Nederlandse financiële bijdrage aan de Europese Unie fors verminderen, met het standpunt dat Nederland meer controle moet houden over eigen middelen en minder gebonden moet zijn aan Europese afspraken.
Een tweede hoofdpunt is het volledig beëindigen van ontwikkelingshulp. Wilders betoogt dat deze middelen binnen Nederland beter kunnen worden ingezet, bijvoorbeeld om de zorg te versterken, de veiligheid te vergroten en de lasten voor burgers te verlagen. Daarmee presenteert hij dit als een duidelijke keuze om de behoeften van de eigen bevolking voorrang te geven.
Eerdere versies van het plan leidden tot langdurige, scherpe discussies in de Tweede Kamer, waarbij voor- en tegenstanders hun standpunten fel naar voren brachten. Critici zien de plannen als een forse verharding van beleid, terwijl aanhangers juist benadrukken dat het tienpuntenplan staat voor duidelijke keuzes die volgens hen al lang noodzakelijk zijn en passen bij hun ideeën over migratie, identiteit en soevereiniteit.
Voor supporters vormt het plan een stevige basis voor de toekomstige koers en een leidraad voor de verdere uitwerking van beleid. Het bevat uitgangspunten die de partij al jaren uitdraagt en waar de achterban zich aan hecht, omdat zij hierin stabiliteit en continuïteit herkennen in een politiek klimaat dat vaak als veranderlijk wordt gezien.
Strenge grenspolitiek
Geert Wilders benadrukte het belang van strengere grensbewaking om ervoor te zorgen dat de voorzieningen toegankelijk blijven en de stabiliteit en veiligheid van Nederland te waarborgen. Hij vindt een scherp toegangsbeleid noodzakelijk om beter te kunnen sturen op wie wel en niet wordt toegelaten.
Hij gaf aan dat de druk op woningmarkt, onderwijs en gezondheidszorg volgens hem duidelijk zichtbaar is en door veel mensen wordt ervaren in de vorm van wachtlijsten, schaarse plekken en stijgende kosten. Strengere maatregelen zouden volgens Wilders kunnen helpen deze druk te verminderen door de instroom te vertragen en zo te zorgen voor een eerlijkere en beter beheersbare verdeling van middelen en voorzieningen.
Tegenstanders zetten vraagtekens bij de uitvoerbaarheid en het uiteindelijke effect van dergelijke maatregelen. Zij wijzen op de ingewikkelde praktijk van implementatie, de internationale verplichtingen van Nederland en de juridische en organisatorische hindernissen die daarbij komen kijken. Ook uiten zij zorgen over de mogelijke impact op mensenrechten en de internationale reputatie van het land.
Voorstanders benadrukken juist dat het beleid kan bijdragen aan meer rust en stabiliteit in de samenleving, met name in buurten waar de druk op voorzieningen en leefbaarheid hoog ligt. Volgens hen zorgt het voor beter overzicht, een eerlijkere verdeling van ondersteuning en striktere controle op instroom en gebruik van publieke middelen, wat hun vertrouwen in de overheid zou versterken.
Daarnaast spelen in buurlanden zoals Duitsland vergelijkbare discussies over grensbewaking en migratiebeleid, waarbij partijen uiteenlopende visies hebben op opvang, doorstroom en integratie. Wilders verwijst naar deze voorbeelden om zijn standpunt te onderbouwen en te laten zien dat strenger toezicht niet alleen een Nederlandse kwestie is, maar onderdeel vormt van een bredere Europese ontwikkeling.
Lagere lasten voor burgers
Het programma richt zich niet alleen op migratie, maar ook nadrukkelijk op de financiële situatie van huishoudens. De PVV wil de inkomstenbelasting verlagen zodat werkenden meer geld overhouden, hun koopkracht versterkt wordt en zij hun levensstandaard kunnen verbeteren. Volgens de partij vergroot dit de waardering voor werk en kan het mensen motiveren om actief te blijven deelnemen aan de economie, wat op zijn beurt de economische groei en binnenlandse bestedingen kan stimuleren.
De partij wil daarnaast de btw op dagelijkse boodschappen, zoals eten, drinken en andere basisproducten, fors verlagen. Volgens de PVV zou dit gezinnen direct financieel lucht geven en de druk op het maandbudget verminderen, vooral bij huishoudens met lagere inkomens en mensen die weinig kunnen sparen. Zo zou het effect breed voelbaar zijn, omdat vrijwel iedereen met deze kosten te maken heeft.
Tegelijkertijd stelt de PVV voor om het btw-tarief op culturele producten en activiteiten te verhogen van 9 naar 21 procent, waardoor kaartjes voor musea, theaters, concerten en andere culturele vormen duurder worden. Vanuit de culturele sector klinkt stevige kritiek, waarbij artiesten, instellingen en organisatoren hun zorgen uiten over de gevolgen voor toegankelijkheid, bezoekersaantallen en de financiële positie van kleinere initiatieven.
Voorstanders benadrukken dat lagere belastingen op boodschappen de koopkracht vergroten en gezinnen concreet ondersteunen in een periode van oplopende kosten voor energie, wonen en dagelijkse uitgaven. Tegenstanders vrezen dat een hogere btw op kunst en cultuur het aanbod verkleint, de drempel voor deelname verhoogt en ertoe kan leiden dat sommige instellingen of evenementen onder druk komen te staan, waardoor culturele diversiteit en deelname afnemen.
Deze voorstellen zullen naar verwachting regelmatig terugkeren in politieke debatten en media-analyses, omdat ze zowel de dagelijkse uitgaven van huishoudens als de continuïteit en toegankelijkheid van culturele instellingen en activiteiten raken. Ze tonen aan hoe zorgvuldig politieke keuzes moeten worden afgewogen om economische, sociale en culturele belangen in balans te houden.
Geen eigen risico meer
Er wordt momenteel gesproken over het elimineren van het eigen risico in de zorg, waardoor mensen geen extra kosten meer hebben bij doktersbezoeken, behandelingen of medicijnen, waardoor de gezondheidszorg toegankelijker zou worden en mensen met veel zorgbehoeften minder financiële drempels zouden ervaren, wat zou resulteren in een meer gelijke toegang tot kwalitatieve zorg voor alle burgers.
Veel Nederlanders ervaren dit voorstel als een kans die hun financiële rust vergroot, omdat het meer voorspelbaarheid en zekerheid biedt bij zorgkosten en maandelijkse uitgaven. Vooral mensen die zich zorgen maken over wisselende lasten en onverwachte rekeningen, zoals ouderen en chronisch zieken, voelen zich gesteund door het idee dat zij niet telkens een financiële afweging hoeven te maken voordat zij zorg zoeken.
Tegelijkertijd tonen eerdere analyses aan dat een dergelijke maatregel kan leiden tot hogere zorgpremies, omdat verzekeraars de wegvallende eigen bijdrage mogelijk op andere manieren moeten compenseren. Een vergelijkbare situatie ontstond toen het eigen risico eerder gedeeltelijk werd verlaagd, wat onverwachte kostenverschuivingen veroorzaakte voor zowel verzekerden als verzekeraars en opnieuw discussies losmaakte over de betaalbaarheid van het zorgstelsel.
Wilders stelt dat zorg een basisrecht is dat door de overheid moet worden gegarandeerd en niet afhankelijk mag zijn van iemands inkomen of gezondheidstoestand. Volgens hem moet zorg voor iedereen toegankelijk blijven, ongeacht leeftijd, achtergrond of financiële situatie, en kan dit beleid bijdragen aan meer gelijkheid en zekerheid binnen het bestaande stelsel.
Voorstanders zien de maatregel als een sociaal gebaar dat vertrouwen wekt bij burgers en laat zien dat hun gezondheid centraal staat. Deskundigen waarschuwen echter voor mogelijke financiële gevolgen die zorgvuldig moeten worden doorgerekend en helder gecommuniceerd om te voorkomen dat het systeem op lange termijn onevenwichtig wordt en negatieve neveneffecten heeft voor zowel verzekerden als zorgaanbieders, zoals oplopende premies of druk op de kwaliteit van zorg.
Waar komt het geld vandaan?
Wilders wil bezuinigen door nieuwe opvanglocaties voor vluchtelingen te stoppen, subsidies voor integratieprojecten kritisch te bekijken en de uitgaven voor asielprocedures te verminderen door het beleid strenger en efficiënter te maken.
Daarnaast benadrukte hij dat een forse verlaging van de Nederlandse bijdrage aan de Europese Unie volgens hem noodzakelijk is om meer geld binnen de eigen begroting te houden. Wilders stelt dat hiermee extra financiële ruimte ontstaat om binnenlandse projecten en investeringen te versterken, zoals op het gebied van infrastructuur, onderwijs, veiligheid en zorg, zodat deze middelen directer ten goede komen aan Nederlandse burgers.
Ook wil de PVV de ontwikkelingshulp volledig stopzetten, inclusief een groot deel van de lopende bilaterale programma’s. Het vrijvallende budget zou volgens de partij moeten worden ingezet om belastingen te verlagen, het eigen risico in de zorg af te schaffen en extra middelen beschikbaar te stellen voor sociale voorzieningen, waaronder ouderenzorg en handhaving.
Financiële experts plaatsen hier echter kritische kanttekeningen bij en waarschuwen dat de verwachte besparingen mogelijk niet toereikend zijn om alle voorgestelde maatregelen volledig te financieren. Zij wijzen erop dat lagere EU-bijdragen en het stopzetten van ontwikkelingshulp niet automatisch leiden tot een sluitende begroting. Daardoor kunnen risico’s ontstaan voor begrotingstekorten, Europese afspraken en toekomstige financiële stabiliteit.
Voorstanders van het plan zien deze koers juist als een logische herverdeling van middelen, waarbij prioriteit wordt gegeven aan binnenlandse behoeften. Zij vinden dat de belangen van Nederlandse burgers centraal moeten staan en dat investeren in de eigen samenleving belangrijker is dan het voldoen aan internationale verplichtingen. In hun visie past een sterkere focus op nationale projecten en minder op financiële steun aan andere landen binnen een eerlijker en doelgerichter begrotingsbeleid.
Geen CPB-doorrekening
De PVV heeft ervoor gekozen om haar programma niet te laten doorrekenen door het CPB. Dit kan de transparantie en geloofwaardigheid van de partij verminderen en twijfel zaaien bij kiezers en analisten die gewend zijn plannen te beoordelen op basis van onafhankelijke financiële analyses.
Normaal gesproken vertrouwen veel kiezers en commentatoren op een CPB-doorrekening om de financiële gevolgen van partijplannen nauwkeurig te kunnen inschatten en programma’s op een vergelijkbare manier te beoordelen. Zonder zo’n overzicht blijft echter onduidelijk wat de precieze impact van het PVV-programma is op begroting, belastingen en uitgaven, waardoor men vooral afhankelijk is van eigen berekeningen en aannames.
Voorstanders van het weglaten van een doorrekening stellen dat een CPB-analyse vaak zeer technisch is, gebaseerd op modelmatige aannames en de boodschap van een partij niet noodzakelijkerwijs versterkt richting het brede publiek. Wilders benadrukt dat het bovendien een bewuste keuze is om zijn partij onafhankelijk te houden in de presentatie van plannen en niet vast te laten leggen in rekenmodellen die volgens hem discussies kunnen beperken.
Tegenstanders benadrukken juist het belang van transparantie en vergelijkbaarheid. Volgens hen biedt een doorrekening kiezers de mogelijkheid om politieke keuzes beter te beoordelen, plannen van verschillende partijen objectief naast elkaar te leggen en de gevolgen voor koopkracht en overheidsfinanciën concreet te overzien. Daarmee, zo stellen zij, wordt het democratische proces sterker en blijft het publieke debat beter onderbouwd.
Zonder deze analyse draait de discussie vooral om aannames en politieke interpretaties in plaats van harde cijfers en gemeenschappelijke uitgangspunten, wat verwarrend kan zijn voor kiezers.
Economische twijfels
Economen maken zich zorgen over het programma vanwege de mogelijke gevolgen van grenssluitingen of -beperkingen op de arbeidsmarkt, vooral in sectoren die nu al moeite hebben om personeel te vinden, wat de productiviteit en groei van de economie kan belemmeren.
Ook kan een forse verlaging van de EU-bijdrage leiden tot ingewikkelde juridische en diplomatieke vraagstukken, omdat afspraken over bijdragen zijn vastgelegd in Europese verdragen en begrotingen. De Unie werkt met bindende regels waaraan lidstaten zich moeten houden, waardoor onverwachte stappen al snel kunnen uitmonden in conflicten, moeizame onderhandelingen of mogelijke sancties wanneer Nederland zich niet houdt aan eerder gemaakte verplichtingen.
Wilders schetst daarentegen een optimistisch beeld waarin Nederland sterker staat zodra het zelfstandig kan beslissen over geldstromen, grenzen en wetgeving, zonder afhankelijk te zijn van Europese consensus. In zijn visie kan een land dat meer eigen koers vaart beter inspelen op de wensen en belangen van de eigen bevolking, zonder voortdurend rekening te hoeven houden met compromissen op EU-niveau.
Voorstanders zien dit als een kans om nationale autonomie te vergroten en prioriteiten dichter bij de burger te leggen. Zij verwachten dat hierdoor extra middelen binnen de eigen economie kunnen blijven, bijvoorbeeld voor investeringen in zorg, onderwijs, infrastructuur en veiligheid, en beschouwen het als een manier om de invloed van Europese instellingen te beperken.
Kritische stemmen zijn echter voorzichtiger en benadrukken dat internationale samenwerking voordelen biedt op het gebied van handel, veiligheid, stabiliteit en welvaart op de lange termijn. Volgens hen kan een eenzijdige koers risico’s opleveren voor de positie van Nederland binnen Europa, de toegang tot belangrijke markten en de invloed op gezamenlijke besluitvorming, waardoor de economische en geopolitieke rol van Nederland kan verzwakken wanneer de balans te veel richting isolatie verschuift.
Politieke reacties
De aankondiging leidde tot diverse reacties in de Tweede Kamer, waar verschillende partijen uitgebreid discussieerden over de haalbaarheid, financiële gevolgen en impact op de samenleving. Sociale, economische en juridische repercussies werden besproken, wat aantoonde hoe breed de plannen doorwerken in verschillende beleidsterreinen.
Sommige partijen benadrukken dat er meer helderheid nodig is over de praktische invulling van de voorstellen, zoals de manier waarop de grensbewaking moet worden versterkt en waar besparingen precies vandaan moeten komen. Zij wijzen erop dat de plannen aanzienlijke kosten kunnen veroorzaken of elders ingrijpende bezuinigingen vereisen, waardoor de uitvoerbaarheid voorlopig onzeker blijft en afhankelijk kan zijn van toekomstige coalitiegesprekken.
Voorstanders van Wilders waarderen juist dat hij onderwerpen aansnijdt die volgens hen breed leven onder de bevolking, zoals zorgen over migratie, koopkracht en de kosten van zorg. Zij vinden dat zijn boodschap duidelijk en toegankelijk wordt gebracht, zonder ingewikkeld taalgebruik, waardoor hij voor veel burgers herkenbaar en begrijpelijk blijft.
De verdeeldheid tussen politieke partijen maakt zichtbaar hoe groot de impact van het tienpuntenplan is en hoe sterk de standpunten verschillen over de richting die Nederland zou moeten kiezen. Hierdoor blijft het onderwerp onvermijdelijk een vast onderdeel van zowel het publieke debat als de politieke agenda, waarbij de toon en inhoud van de discussie invloed hebben op de manier waarop kiezers de plannen beoordelen.
Daarnaast zorgde de presentatie ervoor dat de PVV opnieuw stevig in het politieke middelpunt stond en nadrukkelijk werd meegenomen in vrijwel elke analyse richting de verkiezingen. Voor veel kiezers is dit een prikkel om zich uitgebreider te verdiepen in de uitgangspunten van de partij, de precieze uitwerking van de plannen en de mogelijke gevolgen voor beleid, bestuur en het dagelijks leven wanneer de PVV een grotere rol in een toekomstige regering zou krijgen.
Burgers en politiek dichterbij
Wilders stelt zich voor als de stem van de gewone Nederlander, die vindt dat de politiek dichter bij de burger moet komen om dagelijkse zorgen beter te begrijpen, belangen beter te vertegenwoordigen en het vertrouwen in de Nederlandse politiek te herstellen. Hij gelooft dat een directere verbinding tussen politieke leiders en burgers essentieel is om transparantie, eerlijkheid en aanspreekbaarheid te waarborgen in het besluitvormingsproces, en om ervoor te zorgen dat de stemmen van alle Nederlanders gehoord en serieus genomen worden in de politieke arena.
Daarom wil hij minder geld uitgeven aan buitenlandse projecten en meer investeren in Nederlandse voorzieningen zoals zorg, veiligheid, infrastructuur en koopkracht. Dit sluit aan bij de zorgen van veel burgers die vinden dat hun eigen leefomgeving en financiële situatie belangrijker zijn dan verder gelegen doelen.
Veel aanhangers ervaren zijn boodschap als eerlijk, direct en concreet, juist omdat hij moeilijke onderwerpen benoemt zonder ze te omzeilen. Deze helderheid stelt de partij in staat brede steun te mobiliseren onder diverse groepen kiezers, waaronder mensen die zich minder gehoord voelen door de traditionele politiek en die op zoek zijn naar duidelijke taal en zichtbare keuzes.
Het gevoel van nabijheid en directe betrokkenheid vormt een essentieel element van het programma en van de manier waarop Wilders campagne voert. Het versterkt bij zijn achterban de overtuiging dat hun mening, zorgen en behoeften daadwerkelijk meetellen bij politieke beslissingen en niet verloren gaan in abstracte beleidsstukken of technocratische discussies.
Peilingen tonen aan dat het herstellen van vertrouwen en luisteren naar burgers een grote invloed heeft op de politieke voorkeuren van kiezers. Dit thema kan tijdens de komende verkiezingen doorslaggevend zijn en de machtsverhoudingen bepalen.
Strijd richting verkiezingen
Het PVV-programma richt zich op migratie, belastingen en zorg om het welzijn en de veiligheid in Nederland te verbeteren. De partij maakt duidelijke keuzes en wil geen bestaande problemen laten voortduren.
Voorstanders zien in Wilders een politicus die durft te kiezen, duidelijke lijnen trekt en standpunten inneemt, ook als deze controversieel zijn. Ze waarderen vooral zijn helderheid, het benoemen van onderwerpen die anderen soms vermijden en het lef om kwesties zonder omwegen aan te kaarten in taal die veel mensen herkennen uit hun dagelijkse gesprekken.
Kritische tegenstanders uiten twijfels over de uitvoerbaarheid, houdbaarheid en financiële onderbouwing van zijn voorstellen. Zij benadrukken dat meer gedetailleerde informatie en doorrekeningen nodig zijn om de gevolgen op korte en lange termijn te beoordelen voor de economie en de positie van Nederland in Europa en wereldwijd.
De aanloop naar de verkiezingen wordt intens en fel, met debatten over het PVV-programma. Wilders heeft met zijn programma een krachtig signaal afgegeven dat discussies aanwakkert en andere partijen dwingt hun standpunten aan te scherpen.
In de komende maanden zullen debatten, interviews en mediaverslaggeving bepalen hoe deze plannen resoneren bij het electoraat en welke aspecten het meest blijven hangen, inclusief emoties, percepties, persoonlijke ervaringen van kiezers en harde cijfers over kosten en effecten die een doorslaggevende rol spelen in de vorming van de publieke opinie en bij de uiteindelijke stemkeuze.
Key-points
- De PVV heeft onlangs een nieuw verkiezingsprogramma gepresenteerd, waarin de focus ligt op migratie, belastingen en zorg. Deze thema’s worden in het programma uitgebreid besproken aan de hand van concrete voorbeelden en duidelijke beleidsvoornemens.
- Het tienpuntenplan vormt de kern van het programma, aangevuld met praktische voorstellen en de gewenste koers voor Nederland.
- Wilders streeft ernaar het eigen risico in de zorg volledig af te schaffen en tegelijkertijd de algemene belastingdruk merkbaar te verlagen, zodat burgers meer financiële ruimte krijgen en de toegang tot zorg wordt verbeterd.
- De financiering van deze plannen zou grotendeels voortkomen uit lagere bijdragen aan de EU, het volledig stopzetten van ontwikkelingshulp en aanvullende besparingen op uitgaven gerelateerd aan migratie en asiel.
- Omdat het programma nog niet is doorgerekend door het CPB, zijn de precieze financiële consequenties onbekend voor kiezers.
- Economen wijzen op aanzienlijke uitdagingen en potentiële risico’s, terwijl voorstanders vooral de kansen benadrukken voor meer nationale zelfstandigheid, efficiëntere herverdeling van middelen en extra financiële ruimte binnen Nederland.
- De reacties van politieke partijen op dit programma verschillen sterk, variërend van scherpe kritiek tot uitgesproken steun, wat zijn politieke gewicht en maatschappelijke relevantie benadrukt voorafgaand aan de verkiezingen.
DEEL NU: BEKIJK | Met zijn gedurfde verkiezingsstrategie veroorzaakt Geert Wilders opschudding door te verklaren: “Jullie horen hier thuis!”
Dit artikel is met aandacht vervaardigd door LeesPauze, een levendig mediaplatform gewijd aan het verspreiden van zowel inspirerende als informatieve verhalen uit elke uithoek van de wereld. Zorg ervoor dat je op de hoogte blijft van onze meeslepende content door LeesPauze te volgen op Facebook.
Disclaimer
Deze publicatie van SPECTRUM Magazine is bedoeld voor algemene informatiedoeleinden. De inhoud vormt geen financieel advies, geen juridische aanbeveling en geen medisch advies. Lezers wordt aangeraden altijd deskundig advies in te winnen bij erkende specialisten voordat zij besluiten nemen op basis van de aangeboden informatie. Ondanks zorgvuldige samenstelling kan SPECTRUM Magazine geen aansprakelijkheid accepteren voor gevolgen van het gebruik van deze informatie.
Facebook Disclaimer
Deze inhoud is uitsluitend bedoeld ter informatie en vormt geen financieel advies. Onze lezers volgen onze artikelen uit oprechte interesse in onze verhalen en inzichten, niet voor handels- of investeringsdoeleinden.
Referenties
- Andeweg, R. & Irwin, G. (2020). Governance and Politics of the Netherlands. Palgrave Macmillan. Link
- van der Meer, T. (2017). Political Trust and the “Crisis of Democracy”. Oxford University Press. Link
- Vollaard, H. (2018). European Integration and Consensus Politics in the Netherlands. Routledge. Link