Wetenschappers hebben recent een grootschalige studie afgerond waarin zij de ingewikkelde relatie tussen voedingspatronen en longgezondheid tot in detail hebben onderzocht, met bijzondere aandacht voor hoe alledaagse eetkeuzes vitale lichaamsfuncties en het algemene welzijn beïnvloeden. Het onderzoek had als doel beter te begrijpen in welke mate voeding de longfunctie kan versterken of juist onder druk kan zetten, zodat betrouwbare aanbevelingen mogelijk worden om eetgewoonten te verbeteren en daarmee de longgezondheid te ondersteunen. De resultaten laten zien dat een patroon met veel verse groenten, fruit en volkorenproducten samenhangt met betere longfunctiemetingen, terwijl een hoge inname van sterk bewerkt voedsel en ongezonde vetten juist vaker gepaard gaat met nadelige effecten op de luchtwegen. Deze bevindingen onderstrepen opnieuw het belang van een evenwichtig dieet en van toegankelijke voorlichting over voeding, zodat mensen goed geïnformeerde keuzes kunnen maken en actief kunnen bijdragen aan het behoud van sterke, gezonde longen.
Diepvriespizza’s, frisdranken en kant-en-klaarmaaltijden worden vaak gekozen vanwege de relatief lage prijs, de snelle bereiding en het grote gemak, waardoor ze goed aansluiten bij drukke levensstijlen waarin snelheid en eenvoud prioriteit hebben en mensen geneigd zijn te kiezen voor direct beschikbare opties.
Producten in deze categorie bevatten vaak conserveringsmiddelen om de houdbaarheid te verlengen, maar leveren tegelijk relatief weinig essentiële voedingsstoffen, wat bij langdurig en frequent gebruik kan uitmonden in tekorten. Het is daarom zinvol dat consumenten bewuster alternatieven zoeken die rijk zijn aan vitaminen, mineralen en vezels, zodat de dagelijkse voeding evenwichtiger wordt samengesteld.
Content:
Wat zijn UPF’s?
UPF staat voor ultrabewerkte voedingsmiddelen en verwijst naar industriële producten waarbij natuurlijke ingrediënten grotendeels plaatsmaken voor diverse toevoegingen, sterk bewerkte vetten en geraffineerde suikers of zoetstoffen die de smaak, structuur en houdbaarheid bepalen en daarmee de uiteindelijke voedingswaarde beïnvloeden.
Voorbeelden van dergelijke minder voedzame keuzes zijn chips, energiedranken, sterk bewerkt vlees, suikerhoudende ontbijtgranen en kant-en-klare sauzen; deze producten worden vaak aantrekkelijk gepresenteerd en gepromoot op smaak en gemak, wat consumenten extra snel over de streep trekt om ze te kopen.
Regelmatige consumptie van ultrabewerkte producten wordt doorgaans afgeraden, omdat ze vergeleken met verse, onbewerkte alternatieven minder vezels, vitaminen en mineralen leveren; op langere termijn kan dit bijdragen aan voedingstekorten, waardoor het verstandig is vaker te kiezen voor voedzame, minimale bewerkte opties.
Lees meer uitleg over UPF’s bij het Voedingscentrum
Het zit overal
In landen zoals de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk bestaat inmiddels meer dan de helft van het dagelijkse dieet uit ultrabewerkte producten, waardoor veel mensen zich minder bewust zijn van mogelijke nadelige gezondheidseffecten wanneer deze voedingsmiddelen structureel een groot aandeel vormen in het menu.
Praktische voorbeelden zijn het regelmatig drinken van suikerhoudende frisdrank, het kiezen voor magnetronmaaltijden en het grijpen naar calorierijke snacks; zulke gewoonten leveren weinig voedingswaarde op, terwijl ze wel snel en gemakkelijk in te passen zijn in het dagelijkse ritme.
Chips zijn bijvoorbeeld goedkoop, overal verkrijgbaar en aantrekkelijk verpakt, gecombineerd met smaakprofielen die tot dooreten uitnodigen; het is daarom handig om bewuster op etiketten te letten en vaker te kiezen voor alternatieven met een betere voedingswaarde.
Link met longkanker
Een recent artikel in het tijdschrift Thorax beschrijft een statistisch significant verband tussen een hoge consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen en verslechtering van de longgezondheid; personen die veel UPF’s eten rapporteren vaker ademhalingsklachten dan mensen die deze producten minder vaak gebruiken.
Ook na statistische correcties voor leeftijd, rookstatus en andere leefstijlfactoren bleef een duidelijke correlatie bestaan tussen UPF-inname en longproblemen, wat suggereert dat deze voedingsmiddelen mogelijk een directe rol spelen bij het ontstaan of verergeren van klachten aan de luchtwegen.
De bevindingen ondersteunen het advies om kleine aanpassingen in het eetpatroon door te voeren, zoals minder suiker en minder sterk bewerkt voedsel, en juist vaker te kiezen voor voedzame opties, omdat dit op langere termijn merkbaar kan bijdragen aan meer energie en een betere algehele gezondheid.
Bekijk de volledige publicaties op Thorax.bmj.com
Grote studie, verhelderende data
De resultaten zijn gebaseerd op gegevens uit de Prostate, Lung, Colorectal and Ovarian (PLCO) Screening Trial, een omvangrijk Amerikaans onderzoeksprogramma dat door een internationaal team van kankeronderzoekers en preventiespecialisten is geanalyseerd om robuuste, betrouwbare inzichten te verkrijgen.
Tussen 1993 en 2001 namen ruim 155.000 deelnemers van 55 tot 74 jaar deel, waarna zij langdurig werden gevolgd om zowel de effecten van screeningsprogramma’s als de invloed van leefstijlfactoren op uiteenlopende gezondheidsuitkomsten in kaart te brengen.
Gedurende een follow-upperiode van twaalf jaar vulden deelnemers gedetailleerde voedingsvragenlijsten in, waardoor onderzoekers verbanden tussen eetpatronen en gezondheid konden analyseren en goed onderbouwde hypotheses voor vervolgonderzoek konden formuleren.
Verschillende vormen onderzocht
De onderzoekers bekeken uiteenlopende longziekten, waaronder astma, chronische obstructieve longziekte (COPD) en longkanker, en brachten subtypen in kaart met elk eigen kenmerken, symptomen en behandelopties die in de analyses zijn meegenomen.
Uit de analyses blijkt dat een hoge consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen vaker samengaat met klachten als kortademigheid en chronische hoest, en dat er verbanden zijn met aandoeningen zoals astma en COPD, wat de invloed van voeding op de luchtwegen onderstreept.
Daarnaast wordt zichtbaar hoe voeding diverse lichaamsprocessen beïnvloedt, waaronder de stofwisseling en het immuunsysteem, wat het belang van een evenwichtig en gevarieerd dieet voor behoud en optimalisatie van lichamelijke functies verder bevestigt.
Wat mensen echt eten
In de studie bleken de drie meest geconsumeerde categorieën ultrabewerkte producten vleeswaren (11 procent), light frisdranken (7 procent) en cafeïnevrije frisdranken (7 procent) te zijn; deze items maken al jaren zichtbaar deel uit van veel alledaagse eetpatronen.
Daarnaast werden ijs, margarine, gefrituurde snacks en kant-en-klare sauzen regelmatig genuttigd, vooral vanwege de aantrekkelijke smaak en het gemak waarmee ze zijn te bereiden en te serveren in een druk dagelijks schema.
Omdat fastfood en bewerkte producten in veel huishoudens een groot deel van het menu innemen, raken voedzamere keuzes vaak op de achtergrond, wat op termijn het risico op tekorten aan essentiële voedingsstoffen vergroot en zo de gezondheid onder druk kan zetten.
Lees meer bij het World Cancer Research Fund
Waarom deze voeding verschilt
Ultrabewerkte voedingsmiddelen zijn vaak ontwikkeld om extra aantrekkelijk te smaken en een specifieke textuur te hebben; suiker, vetten en aroma’s worden toegevoegd om het product smakelijker te maken en herhaald gebruik te stimuleren, wat de totale inname ongemerkt kan verhogen.
Omdat deze producten vaak minder goed verzadigen, eten mensen er gemakkelijk te veel van, wat kan uitmonden in een te hoge calorie-inname; bovendien kunnen bij hoge bereidingstemperaturen, bijvoorbeeld bij frituren, schadelijke stoffen ontstaan zoals acrylamide die mogelijk ongunstige gezondheidseffecten hebben.
Ook de verpakking kan meespelen, omdat bepaalde materialen bij verhitting ongewenste stoffen kunnen afgeven; kies daarom bij voorkeur voor producten met eenvoudige samenstellingen en verpakkingen die minder risico’s met zich meebrengen voor de gezondheid.
Wat kun je zelf doen?
Voedingsdeskundige Rob Hobson adviseert te starten met kleine, haalbare aanpassingen in het eetpatroon; zelfs bescheiden verbeteringen leveren bij consequent volhouden op termijn duidelijke gezondheidsvoordelen op en beginnen vaak met praktische stappen die eenvoudig zijn vol te houden.
Een concreet begin is het regelmatig maken van zelfgemaakte soepen met verse groenten in plaats van kant-en-klaarmaaltijden; met seizoensgroenten en kruiden creëer je voedzame, smaakvolle gerechten die eenvoudig te bereiden zijn en de totale voedingswaarde verhogen.
Let ook op je drankkeuzes: meer water drinken en minder suikerhoudende frisdranken gebruiken is een van de eenvoudigste manieren om de totale suikerinname te verlagen en het eetpatroon te verbeteren, wat vaak snel merkbare voordelen geeft voor energie en concentratie.
Bekijk de praktische tips van Hobson bij The Independent
Kleine stapjes, groot verschil
Door dagelijks een minder gezonde keuze te vervangen door een betere optie, zoals chips ruilen voor rauwkost of zoute snacks vervangen door ongezouten noten, verlaag je het aandeel ongezonde vetten en zout en verhoog je tegelijk de inname van nuttige voedingsstoffen.
Koken met verse ingrediënten hoeft niet ingewikkeld te zijn; met een paar basisstappen staat binnen twintig minuten een voedzame maaltijd op tafel met volkoren granen, groenten en peulvruchten die zowel vullend als gezond is en goed past bij een druk schema.
Wie consequent voor gezondere opties kiest en bewuster eet, merkt dat deze leefstijl makkelijker vol te houden is en dat na verloop van tijd positieve effecten zichtbaar worden, zoals meer energie, een stabieler gewicht en een verbeterd algeheel welbevinden.
Ontdek gezonde recepten bij het Voedingscentrum
Wat nemen we mee?
Onderzoek toont aan dat dagelijkse voedingskeuzes directe invloed hebben op ons fysieke welzijn en onze levenskwaliteit; ultrabewerkte producten zijn soms praktisch en smakelijk, maar dragen op de lange termijn doorgaans minder bij aan vitaliteit en gezondheid dan natuurlijke, onbewerkte voedingsmiddelen met een hogere voedingswaarde.
Dat betekent niet dat je alle fastfood en snacks strikt moet verbieden; het draait om bewuste keuzes en het streven naar een gebalanceerd dieet, waarbij gezond eten vaak haalbaar en betaalbaar blijkt met wat planning en een beetje creativiteit in de keuken.
Door vaker te kiezen voor natuurlijke, minimaal bewerkte producten investeer je in een gezondere toekomst voor jezelf en draag je bij aan een duurzamere wereld, want elke kleine positieve verandering in eetgedrag telt mee voor individuele gezondheid en voor de generaties die volgen.
DEEL NU: 🟢 GEZONDHEID | Recent onderzoek toont aan dat regelmatige consumptie van bepaalde alledaagse voedingsmiddelen het risico op longkanker kan verhogen. 🧨🍞🚭
Dit artikel is met aandacht vervaardigd door LeesPauze, een levendig mediaplatform gewijd aan het verspreiden van zowel inspirerende als informatieve verhalen uit elke uithoek van de wereld. Zorg ervoor dat je op de hoogte blijft van onze meeslepende content door LeesPauze te volgen op Facebook.
Referenties:
- Monteiro, C.A. et al. (2019). Ultra-processed foods: what they are and how to identify them. Public Health Nutrition. Bekijk hier
- Srour, B. et al. (2019). Ultra-processed food intake and risk of cardiovascular disease: prospective cohort study (NutriNet-Santé). The BMJ. Bekijk hier
- Lane, M.M. et al. (2021). Ultraprocessed food and chronic noncommunicable diseases: A systematic review and meta-analysis of 43 observational studies. Obesity Reviews. Bekijk hier
SPECTRUM Magazine Disclaimer
De inhoud van dit artikel is uitsluitend bedoeld voor informatieve en educatieve doeleinden. De informatie vervangt geen professioneel medisch, juridisch of financieel advies. Raadpleeg altijd een erkend specialist of arts voor advies over jouw persoonlijke situatie. SPECTRUM Magazine is niet verantwoordelijk voor besluiten die op basis van deze tekst worden genomen. De inhoud is zorgvuldig samengesteld op basis van betrouwbare bronnen.
Facebook Disclaimer
De informatie in dit artikel is niet bedoeld als financieel of medisch advies. Lezers van dit artikel tonen oprechte interesse in hun gezondheid, voeding en algemeen welzijn. De gedeelde inhoud is bedoeld om te inspireren tot bewustere keuzes en heeft een informatief karakter.