PAN Nederland heeft ontdekt dat aardbeien in supermarkten vaak bestrijdingsmiddelen bevatten, wat vragen oproept over de gezondheidseffecten voor consumenten. Het belang van bewuste keuzes en transparante informatie over de teelt en behandeling van fruit wordt benadrukt.
Consumenten die de voorkeur geven aan biologisch voedsel, kunnen onbewust nog steeds schadelijke stoffen binnenkrijgen die verband houden met gangbare landbouwpraktijken, waardoor het vermeende gezondheidsvoordeel afneemt en de daadwerkelijke voedingswinst minder duidelijk wordt dan verwacht.
De studie benadrukt dat openheid in de hele voedselketen essentieel is, omdat transparantie consumenten helpt weloverwogen te kiezen en tegelijk druk zet op producenten en retailers om verantwoorder te telen en te verkopen. Zo kan bewuster consumeren uitgroeien tot een hefboom voor een duurzamer systeem.
Content:
Cocktail van stoffen
Analyse toont aan dat aardbeien gemiddeld bijna vier verschillende stoffen bevatten, wat aangeeft dat residuen vaak samen voorkomen en niet afzonderlijk. Ondanks de populariteit van aardbeien vanwege hun voedingswaarde en smaak, is het belangrijk om de mogelijke effecten van meerdere residuen zorgvuldig te beoordelen naast de bekende voordelen van het fruit.
In sommige monsters werden tot twaalf verschillende stoffen tegelijk gevonden, wat de onzekerheid vergroot over mogelijke langetermijneffecten en de voorspelbaarheid van risico’s bemoeilijkt. De combinatie van middelen is daarmee minstens zo relevant als de hoogte van afzonderlijke waarden.
Onderzoekers wijzen op het belang van interacties tussen middelen, omdat combinaties een zogenoemd cocktaileffect kunnen veroorzaken dat sterker uitwerkt dan elk middel apart. Daardoor verschuift de aandacht van enkelvoudige drempelwaarden naar samenstellingspatronen en frequentie van blootstelling.
Voor consumenten betekent dit dat vervolgonderzoek en continue monitoring nodig blijven om de veiligheid van combinaties beter te begrijpen. Heldere communicatie over bevindingen helpt bij geïnformeerde keuzes en bij het beperken van onnodige blootstelling in het dagelijkse eetpatroon.
Supermarkten onderzocht
De bevindingen laten zien dat residuen in Nederlandse aardbeien breed voorkomen, wat wijst op een wijdverspreid vraagstuk in de keten en directe consequenties heeft voor kwaliteit, perceptie van veiligheid en vertrouwen in het aanbod. Het onderwerp raakt telers, handel en retail tegelijk.
Producenten en verkopers delen de verantwoordelijkheid om veilig en kwalitatief goed voedsel te leveren, en hoewel er stappen zijn gezet richting duurzamere teelt blijft er ruimte om sneller te verbeteren. Eenduidige criteria, betere datadeling en consequente inkoopvoorwaarden kunnen die ontwikkeling versnellen.
Voor consumenten is het lastig om op basis van kleur, geur of structuur te herkennen welke middelen zijn toegepast, terwijl teeltmethoden en gebruikte producten onderling sterk kunnen verschillen. Dat maakt keuze en risico-inschatting zonder aanvullende informatie ingewikkeld en drijft de behoefte aan betrouwbare labels en rapportages op.
Onafhankelijk onderzoek is van essentieel belang, omdat het de transparantie van de keten vergroot en consumenten in staat stelt om bewustere keuzes te maken bij het winkelen. Door inzicht te hebben in de herkomst en werkwijze van producten, kunnen consumenten de markt richting praktijken sturen die gunstiger zijn voor mens, bodem en biodiversiteit.
Lidl en Aldi vallen op
In de metingen kwamen Lidl en Aldi ongunstiger naar voren door hogere concentraties en vaker voorkomende residuen, wat begrijpelijkerwijs zorgen oproept bij consumenten die gezondheid en voedselveiligheid prioriteit geven. De uitkomst vraagt om helderheid van ketens en leveranciers over oorzaken en verbeterstappen.
Lage prijzen trekken klanten aan, maar kunnen kwaliteitsverschillen veroorzaken door teelteisen en inkoopselectie. Het verdient verder onderzoek of dit een structureel patroon is of tijdelijke schommelingen.
Er is ruimte voor verbetering als consumenten meer letten op herkomst, teeltmethode, duurzaamheid en prijs. Transparante rapportage door supermarkten kan helpen om keuzes te sturen en prestaties tussen formules vergelijkbaar te maken.
Keurmerken, certificeringen en controleerbare herkomstinformatie zijn essentieel voor weloverwogen aankopen en vertrouwen in producten die aan strenge criteria voldoen.
Beter bij Albert Heijn
Opvallend is dat Albert Heijn met het label Beter voor Natuur & Boer gunstiger scoorde dan met andere lijnen, omdat aardbeien onder dit label significant minder residuen bevatten dan vergelijkbare varianten. Dat wijst erop dat striktere teelteisen meetbaar effect hebben op het eindproduct.
Het keurmerk maakt deel uit van een uitgebreide duurzaamheidsstrategie en illustreert dat verantwoordelijk telen en het behouden van kwaliteit in de schappen hand in hand kunnen gaan. Het naleven van strenge inkoopvoorwaarden, uitgebreide controles en langdurige samenwerkingen met telers zijn hierbij van cruciaal belang gebleken.
Een hogere prijs voor milieuvriendelijke en gezonde producten kan een investering zijn voor consumenten, vooral als de criteria duidelijk zijn. Controleer labels en kies producten met strengere standaarden.
Deze collectie sluit aan bij de toenemende focus op duurzaamheid en laat zien dat kleine beslissingen kunnen leiden tot grote veranderingen. Door bewust te kiezen, kunnen consumenten bijdragen aan een verhoogde vraag naar duurzame teelt en hiermee de transitie binnen de sector versnellen.
Biologisch bijna schoon
Bij Odin en Ekoplaza werden in biologische aardbeien nauwelijks meetbare residuen gevonden, wat aangeeft dat deze producten vrijwel vrij zijn van middelen die bij consumptie onwenselijk kunnen zijn. Daarmee onderbouwen de resultaten het verschil tussen biologische en conventionele teeltpraktijken.
Biologische telers werken met natuurlijke bestrijdingsmethoden en preventieve teelttechnieken, waardoor gewassen beschermd blijven zonder synthetische middelen. Dat ondersteunt een zuiverder product en behoud van smaak, eigenschappen die veel kopers belangrijk vinden.
Volgens Milieu Centraal groeit het aantal consumenten dat bewust voor biologische en duurzame alternatieven kiest gestaag, wat samenhangt met aandacht voor gezondheid, milieu, dierenwelzijn en eerlijke ketens. Transparantie over methoden en controles maakt die keuze bovendien eenvoudiger.
De trend is een verschuiving naar duurzamer eten, waarbij vertrouwen in keurmerken en kennis van de productieketen essentieel zijn. Consumenten kunnen door meer inzicht gerichter kiezen voor voedsel dat aansluit bij hun waarden en ambities voor een duurzame toekomst.
PFAS op aardbeien
PAN Nederland trof ook PFAS-gerelateerde pesticiden in enkele monsters aan, stoffen die bekendstaan om hun hardnekkige karakter en het vermogen om zich te verspreiden in water, bodem en lucht. Die persistentie maakt ze risicovol voor ecosystemen en vergroot de zorg over mogelijke gevolgen voor mens en dier.
Omdat deze stoffen slecht afbreekbaar zijn, kunnen ze via de voedselketen uiteindelijk op ons bord belanden. Strikte monitoring en bronaanpak zijn daarom nodig om gezondheidsrisico’s te beperken en de veiligheid van het aanbod te borgen.
Deskundigen adviseren om deze ontwikkelingen nauwgezet te volgen en de relatie tussen landbouwpraktijken, milieubelasting en volksgezondheid voortdurend te onderzoeken. Vroegtijdig signaleren helpt om risico’s sneller te verkleinen en beleid tijdig bij te stellen.
Het RIVM plaatst dit onderwerp nadrukkelijk binnen het bredere debat over voedselveiligheid en duurzaam landgebruik. Aanhoudend toezicht, robuust onderzoek en zorgvuldig beleid zijn nodig om de gezondheid van mens en milieu op de lange termijn te beschermen.
Kandidaten voor vervanging
Opvallend is dat in monsters ook middelen voorkomen die door de EU zijn aangemerkt als Kandidaten voor Vervanging, wat betekent dat zij op termijn plaats moeten maken voor veiliger alternatieven. Dit past binnen het Europese streven naar minder schadelijke stoffen en een groenere landbouwpraktijk die de omgeving minder belast.
Toch blijken deze middelen nog in gebruik, vaak door het ontbreken van direct inzetbare alternatieven die even effectief en betaalbaar zijn. De overstap naar volledig veilige en duurzame methoden vergt innovatie, tijd en samenwerking tussen telers, toeleveranciers en afnemers.
De Europese Commissie stimuleert daarom onderzoek en praktijkproeven om chemische middelen te vervangen door veiligere opties en om geïntegreerde gewasbescherming verder te professionaliseren. Het doel is een betere balans tussen productiviteit, milieu en gezondheid.
Voorlopig zullen consumenten nog producten tegenkomen met residuen, wat het belang onderstreept van strengere ketencontrole, duidelijke etikettering en bewuste aankoopbeslissingen. Met zicht op verbeterpercentages en herhaalde metingen wordt vooruitgang meetbaar.
Europese cijfers
Het vraagstuk beperkt zich niet tot Nederland. Europees onderzoek wijst uit dat een groot deel van conventioneel geteelde aardbeien minstens één residu bevat, wat het beeld bevestigt dat dit een breder landbouwkundig en regulatoir thema is dat om gezamenlijke aanpak vraagt.
In een aanzienlijk deel van de producten lagen waarden boven strengere referenties voor babyvoeding, wat extra zorg oproept voor jonge kinderen die gevoeliger zijn voor blootstelling. Die signalen ondersteunen het pleidooi voor strikte handhaving en consequente controles.
Vooral bij baby’s en peuters kunnen al kleine hoeveelheden ongewenste stoffen relatief veel impact hebben, waardoor nauwkeurige normstelling en snelle handhaving van bijzonder belang zijn. Toezicht en terugroepbeleid moeten daarop aansluiten.
Europese instanties werken daarom aan aanscherping van controles, betere datadeling en eenduidige richtlijnen voor risicoproducten binnen kindervoeding. Het doel is naleving te verhogen en herhaling van overschrijdingen te voorkomen.
Biologisch als veilige keuze
Wie de kans op residuen wil verkleinen, kiest bij voorkeur voor biologische aardbeien die aan strenge normen voldoen en met duurzamere methoden zijn geteeld. Die keuze sluit aan bij gezondheidsoverwegingen en bij aandacht voor milieu-impact in de keten.
Het Voedingscentrum wijst erop dat biologische producten gemiddeld lagere residuniveaus hebben, wat de blootstelling aan ongewenste stoffen verkleint. Voor jonge kinderen en andere kwetsbare groepen kan dat een doorslaggevend argument zijn om vaker biologisch te kiezen.
Gezinnen die bewust voor biologisch gaan, geven aan dat herkomst, teeltwijze en controleerbare keurmerken zwaarder wegen dan alleen prijs of uiterlijk. Die houding vergroot het marktsignaal richting telers en retailers om aanbod met hogere standaarden verder op te schalen.
De keuze voor biologisch draagt bij aan een duurzamer voedselsysteem doordat vraag en aanbod elkaar versterken. Dat stimuleert investeringen in bodemkwaliteit, biodiversiteit en emissiereductie en maakt de keten stap voor stap robuuster.
Wassen helpt beperkt
Grondig spoelen verwijdert slechts een deel van de resten, omdat middelen ook via bladeren en wortels in het vruchtvlees kunnen terechtkomen. Wie volledig op wassen vertrouwt, overschat daardoor de mate van bescherming die alleen water kan bieden.
Wassen blijft zinvol voor vuil en oppervlakkige resten, maar biedt slechts gedeeltelijke reductie van pesticiden. Voor wie blootstelling verder wil beperken, blijven keuze voor biologisch, seizoensgebonden inkopen en variatie in fruitsoorten belangrijke aanvullende stappen.
PAN Nederland ontwikkelde de PesticidenEetwijzer zodat consumenten snel kunnen zien bij welke groente- en fruitsoorten de kans op residuen groter is en welke alternatieven gunstiger scoren. Met actuele gegevens per product wordt kiezen in de winkel eenvoudiger.
Met behulp van deze gids kunnen gezinnen de blootstelling aan ongewenste stoffen verkleinen en tegelijk een voedingspatroon opbouwen dat gezondheid en duurzaamheid beter in balans brengt. Zo wordt elke aankoop een kleine, gerichte stap in de goede richting.
Key-points
- Onderzoek van PAN Nederland toont aan dat in vrijwel alle conventioneel geteelde aardbeien resten van bestrijdingsmiddelen aanwezig zijn, wat laat zien hoe hardnekkig het probleem in de gangbare landbouw blijft.
- Gemiddeld werden per monster bijna vier verschillende middelen aangetroffen, met uitschieters tot wel twaalf tegelijk. Dat maakt de blootstelling ingewikkeld en vraagt om een bredere beoordeling dan enkel de grenswaarden voor afzonderlijke stoffen.
- De resultaten lieten verschillen zien tussen supermarkten: Lidl en Aldi scoorden ongunstiger, terwijl Albert Heijn dankzij het programma Beter voor Natuur & Boer beter presteerde, mede door strengere afspraken met telers en ketenpartners.
- In biologische winkels zoals Odin en Ekoplaza werden aanzienlijk minder of zelfs geen meetbare residuen gevonden, wat het voordeel van biologische teelt overtuigend bevestigt.
- De aanwezigheid van PFAS en Kandidaten voor Vervanging baart extra zorgen, omdat deze stoffen nauwelijks afbreken en langdurig in milieu, voedselketen en uiteindelijk ook in het menselijk lichaam kunnen blijven circuleren.
- Europese gegevens laten zien dat vergelijkbare residupatronen ook in andere EU-landen voorkomen, wat duidt op een wijdverspreid probleem dat gezamenlijke en goed afgestemde maatregelen vereist.
- Biologisch geteeld fruit blijft de betrouwbaarste keuze om blootstelling aan residuen te beperken en een landbouwpraktijk te ondersteunen waarin gezondheid, bodemkwaliteit en biodiversiteit vooropstaan.
- Grondig wassen helpt slechts bij het verwijderen van oppervlakkige resten en biedt beperkte bescherming. Daarom blijven kennis van keurmerken, bewuste productkeuze en variatie in het voedingspatroon belangrijke aanvullingen voor wie de inname van schadelijke stoffen verder wil beperken.
DEEL NU: LEES | In Nederlandse supermarkten zijn gevaarlijke bestrijdingsmiddelen aangetroffen in aardbeien van twee merken, wat een ernstig risico vormt voor consumenten.
Deze creatie is met toewijding tot stand gebracht door NieuwsPauze, een energiek mediaplatform dat zich toelegt op het verspreiden van verhalen die zowel je perspectief verbreden als je innerlijk verrijken. Vanuit de meest uiteenlopende hoeken van de wereld brengen we inhoud die je raakt en je blik verheldert. Wil je deel uitmaken van deze reis vol diepgang en inspiratie? Volg NieuwsPauze op Facebook en ontdek een rijkdom aan verhalen die je gedachten prikkelen en je hart beroeren. 🌍🌟
Disclaimer
Dit artikel is gepubliceerd door SPECTRUM Magazine en is uitsluitend bedoeld ter informatie. Het is geen vervanging van professioneel medisch advies, juridisch advies of financieel advies. Raadpleeg altijd een arts, jurist of financieel adviseur voor persoonlijke vragen of beslissingen. Hoewel de inhoud met zorg is samengesteld, kan SPECTRUM Magazine geen aansprakelijkheid accepteren voor directe of indirecte gevolgen van het gebruik van de informatie in dit artikel.
Facebook Disclaimer: Dit artikel is géén financieel advies. Lezers zijn oprecht geïnteresseerd in de inhoud en het doel is om waardevolle informatie te delen.