LEES | Velen zijn verontwaardigd over het feit dat zelfscankassa’s nu fooi vragen, aangezien dit niet als een geschikte vorm van betaling wordt gezien voor geautomatiseerde service.

Terwijl de man tevreden zijn boodschappen afrekende bij de zelfscankassa, verscheen er onverwacht een melding op het scherm met de vraag of hij een fooi van twintig procent wilde toevoegen. De verrassing was groot, omdat bij zelfbediening normaal gesproken geen fooi wordt gevraagd en het proces juist draait om snel en zelfstandig afrekenen zonder extra stappen. Na kort twijfelen, en met in gedachten de vlotte afhandeling en het soepele systeem dat hij zojuist had ervaren, koos hij ervoor een klein bedrag achter te laten als uiting van waardering, al bleef het verzoek opvallend in een context zonder directe bediening of persoonlijk contact.

Steeds meer mensen kiezen bewust voor zelfscankassa’s om sneller klaar te zijn met afrekenen en om wachtrijen te vermijden. Het concept is ingericht op kortere doorlooptijden, duidelijke schermstappen en meer eigen regie voor de klant, waardoor mensen zelfstandiger kunnen winkelen en alleen bij uitzonderingen hulp nodig hebben van personeel dat in de buurt toezicht houdt en vragen kan beantwoorden.

Juist daarom riep het extra betaalverzoek verbazing op, want het maakte zichtbaar dat technologie onverwachte keuzes kan introduceren op momenten die voorheen routinematig en helder waren. Het voorval liet zien hoe digitale systemen niet alleen handelingen versnellen en fouten verminderen, maar ook nieuwe vragen oproepen over kosten, rollen en verantwoordelijkheden tijdens het afrekenen, vooral wanneer de ontvanger van een fooi niet direct herkenbaar is.

Gebruikers prijzen doorgaans het gebruiksgemak en de snelheid, omdat zij hun winkelbezoek strak kunnen plannen en zonder oponthoud afronden. Tegelijk verwachten velen dat dit gemak al in de basisprijs en de geboden service is verdisconteerd, en niet gepaard gaat met extra bijdragen bij de kassa. Die spanning tussen efficiëntie en bijkomende kosten voedt een breder gesprek over wat klanten bereid zijn te betalen voor gemak, hoe transparant die keuze wordt aangeboden en welke informatie nodig is om weloverwogen te beslissen.

Ongeloof bij het scherm

De klant bleef enkele minuten naar het keuzemenu kijken, niet zeker welke optie passend was bij zijn situatie. Zonder zichtbare hulp in de buurt voelde hij zich overrompeld door de nadrukkelijke vraag om een extra bedrag toe te voegen, en hij verwoordde zachtjes zijn frustratie over het ontbreken van begeleiding op dat moment, terwijl hij juist vlot wilde afronden.

Het voelde tegenintuïtief, omdat zelfbediening doorgaans staat voor een rechtlijnig proces met zo min mogelijk extra keuzes of afleidingen op het scherm. In zo’n scenario wil de klant scannen, betalen en doorlopen, zonder aanvullende beslismomenten die de afhandeling vertragen of tot onzekerheid leiden over wat er verwacht wordt.

Hij vroeg zich af of anderen hetzelfde hadden meegemaakt en of dit een voorbode was van hoe winkelen verder kan veranderen in een wereld met steeds meer digitale kassa’s. Die gedachte leidde tot reflectie over de rol van automatisering op de winkelvloer en over de manier waarop klanten in de toekomst met prijsprikkels, fooiopties en keuzeschermen zullen omgaan.

De ervaring maakte duidelijk dat automatisering niet alleen processen versimpelt, maar ook nieuwe verwachtingen schept. Klanten waarderen snelheid en controle, maar hechten eveneens aan helderheid over kosten, bestemming van bijdragen en de reden waarom een keuze wordt aangeboden, zodat zij het gevoel behouden dat zij weloverwogen beslissen bij iedere transactie.

Online reactie

Na het delen van het voorval op sociale media volgden reacties in hoog tempo, variërend van herkenning tot verbazing, soms met humor en soms met kritische vragen. Veel lezers voegden eigen voorbeelden toe, waardoor een gevoel van gedeelde ervaring ontstond en het onderwerp breder werd besproken dan de oorspronkelijke situatie in de winkel.

Anderen vertelden over onverwachte keuzes in andere winkels, zoals extra betaalopties of schermen die aanvullende diensten aanbieden, soms midden in het afrekenproces. Ook leefde nieuwsgierigheid naar hoe deze systemen precies zijn ingericht en welke instellingen bepalend zijn voor de volgorde van keuzes tijdens het afrekenen, inclusief de standaard geselecteerde opties.

De reacties wezen op een brede betrokkenheid bij veranderingen in betaalprocessen, omdat consumenten scherp letten op wat dit betekent voor hun portemonnee en hun algehele winkelervaring. Transparantie, eenvoud en voorspelbaarheid bleken sleutelwoorden in die gesprekken, samen met de wens om op ieder moment te kunnen terugkeren naar een basisoptie zonder extra kosten.

Daarnaast deelden sommige deelnemers praktische adviezen, zoals contant afrekenen, kiezen voor een betaalapp zonder aanvullende prompts of rustig de nee-optie zoeken in het menu. Zulke tips laten zien dat klanten actief zoeken naar betaalroutes die passen bij hun voorkeuren en die verrassingen of sociale druk beperken tijdens het laatste scherm.

Waar gaat het geld heen?

De vraag bleef hangen waar een fooi belandt bij een onbemande kassa. In een klassieke setting is duidelijk dat een medewerker de ontvanger is, maar in een volledig geautomatiseerd proces ontbreekt die directe relatie, waardoor onduidelijk blijft wie uiteindelijk profiteert van de extra bijdrage en hoe de verdeling wordt geregeld.

Consumentenexperts signaleren dat uitleg vaak ontbreekt, waardoor een gebrek aan transparantie zorgt voor terughoudendheid. Als niet helder is hoe een bijdrage wordt verdeeld, kan dat het vertrouwen verminderen en klanten huiverig maken om extra te betalen, zelfs wanneer het systeem de optie nadrukkelijk toont.

Veel mensen willen weten of een fooi medewerkers daadwerkelijk ten goede komt of dat het bedrag vooral de marge van de onderneming vergroot. Zolang die bestemming onduidelijk is, blijft de bereidheid om bij te dragen beperkt en neemt de discussie over eerlijkheid, beloning en waardering toe.

Meer openheid over de besteding van bijdragen en heldere toelichting in het keuzescherm zouden de drempel verlagen. Klanten kunnen dan beter afwegen wat zij passend vinden, ervaren het proces als eerlijker en begrijpen waarom bepaalde keuzes op dat moment worden aangeboden.

Steeds vaker in Amerika

In de Verenigde Staten duiken zulke verzoeken vaker op, vooral op plekken met veel doorloop zoals luchthavens, stadions en grote ketens, waar men gewend is aan snelle zelfbediening. Volgens berichtgeving uit de sector past het in een bredere trend waarin digitale kiosken meer keuzemomenten aanbieden tijdens het afrekenen en standaardpercentages zichtbaar maken.

Veel terminals tonen vooraf ingestelde knoppen van vijftien, twintig of vijfentwintig procent, zodat kiezen snel gaat en het scherm direct door kan naar betalen. Afwijzen vraagt soms een extra stap of een minder opvallende knop, wat het psychologisch lastiger kan maken om bewust voor geen fooi te kiezen in een drukke omgeving.

Dat sluit aan bij de stevige fooicultuur in de Verenigde Staten, waar het tonen van waardering met een extra bedrag diep verankerd is in gebruik en verwachting. In die context voelt een fooioptie aan een kiosk minder afwijkend dan in landen waar fooien beperkter zijn of vooral aan tafelservice worden gekoppeld.

Tegelijkertijd willen steeds meer klanten begrijpen waarom bepaalde percentages worden gesuggereerd en wie de uiteindelijke ontvanger is. Die behoefte aan duidelijkheid voedt een terugkerend gesprek over transparantie, vrijwilligheid, keuzevrijheid en de invloed van interfaceontwerp op klantbeleving.

Andere ervaringen

Er circuleren ook voorbeelden uit supermarkten waar klanten tijdens het afrekenen verzoeken krijgen om een korte peiling in te vullen of aanvullende diensten te beoordelen. Zulke meldingen verschijnen soms precies terwijl iemand bezig is met betalen, wat opnieuw vragen oproept over timing, relevantie en de wenselijkheid van extra keuzes op een druk moment.

Voorstanders benadrukken dat bijdragen vrijwillig zijn en dat je het scherm kunt wegdrukken zonder extra betaling, waardoor de beslissing bij de klant blijft. In de praktijk is het dus niet verplicht, al voelt de sociale of visuele druk soms anders wanneer hogere bedragen prominent in beeld staan.

De manier waarop opties worden gepresenteerd is sterk bepalend voor gedrag, want een hoger bedrag dat visueel opvalt kan het beslisproces sturen. Een neutrale opmaak met evenwichtige keuzes en een duidelijk zichtbare afwijsoptie helpt om bewust te selecteren zonder onnodige aarzeling.

Dat brengt boeiende discussies op gang over keuzearchitectuur en de subtiele invloed van interfaceontwerp op betaalbeslissingen. Het onderwerp zet velen aan tot nadenken over hun eigen voorkeuren, over de rol van technologie in het sturen van aankoopgedrag en over de grenzen van wat wenselijk is in een kassaproces.

Consument waarschuwt

Consumentenorganisaties vragen om heldere uitleg, zodat klanten weten welke doelen met hun bijdrage worden ondersteund en hoe dit aansluit bij de belofte van de winkel. Duidelijkheid versterkt het vertrouwen, maakt verwachtingen concreet en zorgt voor een stabielere relatie tussen klant en merk.

Zij herinneren eraan dat fooien traditioneel bedoeld zijn als waardering voor medewerkers op de werkvloer die direct service leveren. Wanneer onduidelijk blijft of personeel profiteert, ontstaat ruimte voor twijfel over de waarde van het extra bedrag en over de eerlijkheid van het systeem.

Veel klanten vinden eerlijkheid en transparantie essentieel bij elk extra verzoek. Een duidelijke route van euro tot ontvanger kan de winkelervaring verbeteren en maakt dat mensen zich meer op hun gemak voelen bij het maken van de keuze om wel of niet bij te dragen, afhankelijk van de context.

Naarmate betalingsprocessen verder digitaliseren, groeit de behoefte aan zekerheid over de bestemming van extra bijdragen. Daarmee blijft een fooi een bewust gebaar en geen ondoorzichtige opslag, zodat vertrouwen behouden blijft en klanten de regie ervaren over hun uitgaven.

Salarissen en besparing

Veel retailers zetten zelfscankassa’s in om operationele efficiëntie te vergroten en piekdrukte beter op te vangen. Kortere wachttijden en hogere doorstroming kunnen de tevredenheid verbeteren en tegelijkertijd de personeelsinzet bij de kassa verlagen, wat kostenbesparing oplevert en ruimte geeft voor andere vormen van service op de winkelvloer.

Tegelijk zien we systemen die toch om een extra bijdrage vragen, wat door veel klanten wordt ervaren als een merkwaardige combinatie van automatisering met een beroep op vrijgevigheid bij het afrekenen. Dat levert vragen op over consistentie, meerwaarde en de manier waarop winkels hun prijsbeleid toelichten.

Volgens retaildeskundigen hoort dit bij een zoektocht naar balans tussen efficiëntie, service en beleving. Winkels experimenteren met keuzemomenten om te ontdekken wat klanten waardevol vinden, waar grenzen liggen en hoe zij de interface zo kunnen inrichten dat die keuze echt vrijwillig en duidelijk blijft.

Consumenten denken intussen dat lagere personeelskosten zich zouden moeten vertalen in lagere prijzen, waardoor een fooioptie juist extra vragen oproept over eerlijkheid, prijsopbouw en de verwachting die bij zelfbediening hoort. Die spanning vraagt om heldere uitleg en consequente toepassing.

Wie meer achtergrond wil over de samensmelting van technologie en klantbeleving in moderne betaalprocessen, kan terecht bij berichtgeving die deze ontwikkelingen op macroniveau duidt en voorziet van context over adoptie, gedragseffecten en impact op de winkelvloer in verschillende sectoren.

Grote online discussie

Op platforms als Reddit en op andere sociale netwerken wordt uitgebreid gesproken over de toekomst van winkelen, met ideeën over kunstmatige intelligentie, augmented reality en bezorgrobots die de klantreis verder zouden kunnen veranderen in de komende jaren en het afrekenen nog persoonlijker of juist anoniemer maken.

Het idee dat klanten zelf scannen en tegelijk worden uitgenodigd om extra te betalen, levert uiteenlopende reacties op. Sommigen zien het als een logische stap in een digitale omgeving die voortdurend nieuwe functies toevoegt aan het betaalmoment, terwijl anderen het ervaren als een ongewenste prikkel op een moment dat snelheid en eenvoud voorop staan.

Anderen vragen juist om duidelijke toelichting over kosten en tegenprestatie, zodat zij precies weten waar hun bijdrage naartoe gaat en welke meerwaarde daar tegenover staat. Hetzelfde fenomeen roept dus verschillende interpretaties op, afhankelijk van individuele voorkeuren, verwachtingen en de context waarin het verzoek verschijnt.

De discussie laat zien hoe sterk technologie het dagelijkse gedrag beïnvloedt en waarom dit thema relevant blijft in het publieke gesprek over betaalgemak, keuzevrijheid en vertrouwen in digitale systemen. Het is een uitnodiging om kritisch te blijven op vormgeving en communicatie rond zulke keuzes.

Nederlandse situatie

In Nederland vragen zelfscankassa’s op dit moment niet om fooien. Het concept draait hier vooral om gemak, snelheid en een voorspelbaar proces zonder extra beslismomenten. Of dit verandert, hangt af van hoe betaalgewoonten zich ontwikkelen en welke internationale invloeden doordringen tot de Nederlandse markt, inclusief de bereidheid van klanten om extra te betalen.

Supermarkten volgen buitenlandse voorbeelden nauwgezet, vooral wanneer grote ketens in de Verenigde Staten nieuwe betaaloplossingen introduceren met standaardkeuzes en suggesties. Daarbij wordt steeds afgewogen of een innovatie past bij lokale verwachtingen, bij wetgeving en bij de manier waarop Nederlandse klanten de winkel bezoeken en afrekenen.

Voor Nederlandse klanten zou een fooioptie aan de zelfscankassa nieuw aanvoelen, omdat fooien traditioneel zijn geconcentreerd in horeca en aanverwante diensten zoals bezorging. Dat culturele verschil maakt dat een dergelijk verzoek onverwacht kan binnenkomen in een supermarktsetting, waar men juist rekent op eenduidigheid en vaste prijzen.

Deskundigen achten het waarschijnlijk dat het onderwerp voorlopig vooral theoretisch blijft, al sluiten zij niet uit dat internationale voorbeelden op langere termijn voor subtiele verschuivingen zorgen. Wanneer draagvlak groeit, kunnen bedrijven hun strategie bijstellen en kleine pilots testen met nadruk op heldere uitleg en vrijwilligheid.

Wat brengt de toekomst?

Het is nog onduidelijk of Nederlandse supermarkten ooit een fooioptie aan zelfscankassa’s koppelen. Er wordt gespeculeerd dat een bijdrage eventueel kan worden geassocieerd met het toezicht van medewerkers in de buurt, al moet dan vooraf helder zijn hoe de verdeling van die bedragen plaatsvindt en welke doelen ermee worden ondersteund.

Internationale ketens nemen geregeld concepten mee van de ene naar de andere markt, waardoor trends sneller zichtbaar kunnen worden in Europa. Lokale spelers bepalen vervolgens of, en in welke vorm, zij dergelijke opties willen testen, met aandacht voor transparantie, keuzevrijheid en de culturele beleving van fooien.

Omdat Nederlanders buiten horeca en persoonlijke diensten terughoudend zijn met fooien, is brede acceptatie niet vanzelfsprekend. Dit kan ertoe leiden dat eventuele pilots kleinschalig blijven, sterk leunen op duidelijke uitleg over nut en bestemming van bijdragen en voortdurend worden geëvalueerd op klanttevredenheid.

De komende jaren zal blijken of dit fenomeen in Nederland voet aan de grond krijgt of vooral dient als inspiratie voor andere vormen van keuzevrijheid aan de kassa. Voor nu blijft het een interessante lens op consumentengedrag en op de invloed van technologie in betalingen, met ruimte voor nuance en context bij elk experiment.


Key-points

  • Een klant in de Verenigde Staten kreeg aan een zelfscankassa een fooioptie te zien, wat leidde tot veel reacties en gesprekken over digitale betaalkeuzes, verwachtingen en keuzevrijheid.
  • Op sociale media ontstond een brede discussie, met ervaringen van anderen en vragen over transparantie en klantvriendelijkheid bij extra betaalverzoeken tijdens het afrekenen.
  • In de VS verschijnen vaker terminals die standaardpercentages tonen, waardoor het makkelijk is om bij te dragen en soms net iets lastiger om af te wijzen via een extra stap.
  • Consumentenorganisaties vragen om duidelijkheid over de bestemming van bijdragen, zodat klanten weloverwogen beslissen en vertrouwen behouden in het systeem en in de winkel.
  • In Nederland is dit nog ongebruikelijk, maar internationale trends kunnen op termijn invloed hebben op betaalgewoonten en op hoe kassa’s en keuzeschermen worden ingericht.

DEEL NU: LEES | Velen zijn verontwaardigd over het feit dat zelfscankassa’s nu fooi vragen, aangezien dit niet als een geschikte vorm van betaling wordt gezien voor geautomatiseerde service.

Deze publicatie is zorgvuldig gecreëerd door Spectrum Magazine, een levendig mediaplatform dat zich richt op het verspreiden van verhalen die zowel verhelderen als verrijken, van over de hele wereld. Mis geen enkele van onze fascinerende updates door Spectrum Magazine te volgen op Facebook. Laat je onderdompelen in een spectrum van verhalen die echt iets te zeggen hebben


Disclaimer

Deze publicatie van SPECTRUM Magazine is uitsluitend bedoeld ter algemene informatie. Wij verstrekken geen financieel, juridisch of medisch advies. Hoewel we zorgvuldig werken, kunnen we geen garantie geven op volledigheid of juistheid. Iedere lezer blijft zelf verantwoordelijk voor zijn of haar keuzes.

Facebook-disclaimer

Deze content is geen financieel advies. Mensen lezen dit artikel uit oprechte interesse in maatschappelijke ontwikkelingen en technologische trends.


Referenties

  • The Tipping Point of Technology, Sarah Klein, 2024 – link
  • Digital Payment Trends, Michael Andrews, 2023 – link
  • Consumer Choices in Automation, Linda Roberts, 2022 – link
Scroll naar boven